Murat Ünal: ‘’Her şeyin telafisi var ama verinin telafisi yok!’’

BATUHAN ERSEK/ ÖZEL HABER 

Murat ÜnalPenDC’nin kuruluşu ve faaliyetleri hakkında konuşurken ‘’25 yıldır yazılım sektörüyle uğraşıyorum. Biz aslen yazılım şirketiyiz. Daha sonra data center işine girdik ama biz data center işini 22 yıldır yapıyoruz. Çünkü bizim işimizin bir yanı haliyle veriye dayanıyor. Haliyle biz 25 yıldır yazılımla uğraşırken 22 yıldır da data yönetiyoruz. Dört farklı ülkede data centerlarda ayrılmış alanlarımız var. 25 yıllık hem tecrübemizi hem birikimimizi Bursa’da bu işin merkezini kurmak için adadık. Bunu yapmamızdaki en önemli sebeplerden bir tanesi zaten yurtdışına çok ciddi ödemeler yapıyorduk. Bizim şu an Bulgaristan’da, Almanya’da, İngiltere’de data centerlarda yerimiz var. Bir dükkân kiralıyormuşsunuz gibi düşünün. Orada elektrik, internet, kabin kiralıyorsunuz, kendi sunucularınızı kuruyorsunuz ama neresinden bakarsanız bakın yurtdışına çok ciddi ödemeler yapıyoruz. Biz aynı zamanda yurtdışına da hizmet veriyoruz yaptığımız yazılımlarla. Döndük dedik ki: madem böyle bir altyapımız var, merkezimizi Bursa’ya taşıyalım, yurtdışındaki data centerlarımızı da buraya taşıyalım. Yurtdışına döviz çıkartmaktansa yurt içine getirdiğimiz dövizi biraz daha artıralım dedik. Aslında biz firmaların sunucu sanallaştırma işini yapıyoruz. Örneğin sizin bir sunucunuz var ve burada tuttuğunuz datalarınız var. Biz bunu sizin yerinize tutuyoruz ve sizin buradan bizim lokasyonumuza bağlanmanızı sağlıyoruz. Sizin yedeklemeyle ilgili bir sıkıntınız olmuyor. Bizim sistemimizde kullanıcı bizim oradaki sunucuya bağlandığı an aslında sistem bütün hareketlerini depoluyor ve bir problem olduğunda biz size onu saat, dakika, saniyeye kadar şu saatte olmuş, şu kişi bağlanmış, şu yüklenmiş, bu böyle olmuş diye çıkartıyoruz. Analiz de yapıyoruz. Bu bilgisayardan kaynaklı bir problem var deyip nokta atışı yapabiliyoruz ve hiçbir veri kaybı olmadan ana makine dahil geri yükleme yapabiliyoruz. Biz aslında firmanın operasyonel maliyetini ortadan kaldırıyoruz. Bir fabrika düşünün. Bu fabrika herhangi bir sunucu yatırımı yaptığı zaman minimum harcayacağı rakam belki 300-400 bin lira civarında. Sunucuların soğuk ortama, kesintisiz elektriğe ihtiyacı var. Siz bir alan oluşturuyorsunuz, o alana sunucuları koyuyorsunuz, o alanı soğutuyorsunuz, kesintisiz elektrik ayarlıyorsunuz ve o makinelerden anlayan birini oraya koymanız gerekiyor. Bunların hepsinden anlayan zaten bizim sektördeki arkadaşlar. İlk yatırım maliyeti de çok kritik ama asıl problem operasyonel maliyet. Biz aslında o operasyonel sistemin tamamını sırtlanıyoruz. Yedek, insana bir gün lazım olur. O gün de ya vardır ya yoktur. Sisteminizi kurarsınız, yedekleme ünitesini kurarsınız, sistem çalışır bir gün bir bakarsınız makinede bir sıkıntı var. O gün yedeğiniz varsa hiçbir sıkıntınız yoktur, yedeğiniz yoksa yapacak hiçbir şey yoktur. Verileri korumayı hedefleyen bir firma şunu yapmalı: bir kere kesintisiz hizmet vermeyi taahhüt etmeli. Kesintisiz hizmetin içine internet giriyor, elektrik giriyor. Bunlar maddiyatla çözülebilecek mevzular veri haricinde. Bunu şöyle çözüyorsunuz: gidiyorsunuz bir elektrik firmasıyla anlaşma yapıyorsunuz, onlardan taahhüt alıyorsunuz. Sonra Büyük jeneratörlerinizi alıyorsunuz, mazot depolarınıza kadar ayarlıyorsunuz. Biz şu an yaptığımız hesaplamalara göre 60 gün hiç elektrik gelmese kendi elektriğimizi üretebiliyoruz.’’ dedi.

Üniversite İşbirlikleri

Murat Ünal ‘’İnternet konusunda biz şu anda Türkiye’deki üç büyük operatörle çalışıyoruz. Bu üç büyük operatörden ikişer tane ayrı fiber hattımız var. Bunların hepsinin bize farklı lokasyonlardan gelmesini sağlıyoruz. Çok ciddi yatırımlar yaptık. Olaya matematiksel olarak bakın. Allah korusun Bursa’da 12 büyüklüğünde bir deprem olduğunu düşünün. Benim sadece Bursa’da müşterim yok ki, Uşak’ta, Ankara’da, İstanbul’da, Hatay’da, Diyarbakır’da benden hizmet alan firmalar var. Ben o firmaların veri bütünlüğünü nasıl sağlayacağım?  Bunun için sertifikasyon şunu söylüyor: diyor ki coğrafi yedeklemeyi tamamlaman gerekiyor. Coğrafi yedekleme de şudur: içinde olduğunuz coğrafi bölgenin dışında minimum dört farklı lokasyonda sizin bir kopyanızın olması gerekiyor. Benim Türkiye’de dört farklı lokasyonda bir yere ihtiyacım var. Bunun iki yolu var: ya ben gideceğim o şehirlerde bir yer tutacağım, oranın güvenliğini sağlayacağım, internetini, elektriğini sağlayacağım ve bunun için ciddi bir maliyet harcayacağım. Ama bu saydığım özelliklerin tamamı üniversitelerde var zaten. Biz bunu ilk olarak Atatürk Üniversitesi rektörüne götürdük. Ömer bey de eksik olmasın bize çok destek oldu. Ben Ömer beye dedim ki: benim böyle bir ihtiyacım var, sizin elinizde de böyle bir imkan var. Gelin bir protokol yapalım, ben dışarıya yapacağım ödemeyi size yapayım, üniversite ile bir işbirliği imzalayalım. Her üniversite kendi datasını kendi içinde saklıyor ama benim görüşebildiğim üniversitelerin hiçbirinde coğrafi yedekleme yok. Dedik ki: siz bize burayı kiralayın, sizden biz hizmet satın alalım ve artı olarak biz de size Bursa merkezimizden ücretsiz bir kabin verelim, yüksek hızlı internet verelim, datalarınızı getirin kendi verilerinizi burada yedekleyin. Erzurum, Sivas, Sinop ve Mersin, bu dört şehirde bizim bire bir yedek lokasyonumuz olacak. Buralar bizim sadece coğrafi yedeklememizi tamamlamamız için. ‘’ dedi.

İşletmelere Öneriler

Murat Ünal ‘’Firmalar konuya biraz uzak oldukları için maliyetlerimizin çok yüksek olduklarını zannediyorlar. Bizim bir müşterimiz yeni fabrika binasına geçiyordu. Ben ona dedim ki; sen orada bir sistem odası yapacaksın maliyetini çıkar, ben de sana bir maliyet çıkarayım beraber bakalım. Yaklaşık 250 bin lira civarında bir yatırım maliyeti çıktı ve operasyonel maliyeti de aylık yaklaşık 5 bin liralık maliyet çıktı. Toplamda 20 veya 25 tane kullanıcısı vardı. Bir fabrikada bilgisayar başında oturup muhasebe programına bağlanan veya kendi sistemlerini yönetmek için kullandıkları program vardır. Ona bağlanan kişiler bizim için kullanıcıdır. 250 bin liralık maliyete karşılık bizim arkadaşlara verdiğimiz fiyat teklifi aylık bin lira artı KDV ve bunun operasyonel maliyeti de yok. Biz cloud denilen bulut sistem dediğimiz makinalarda firmalara bir makine açıyoruz. Bulut sistemin içine firmanın kullandığı her program yüklenebiliyor. Bizim yaptığımız işin normal bir sunucudan hiçbir farkı yok. Bizde çok ciddi yetkilendirmeler var. Yani şu grup sadece şu dosyaları görsün diyebiliyorsunuz. Bütün bir bilgisayarda yapabildiğiniz her şeyi yapabiliyorsunuz. Bizim çıkarttığımız maliyet yatırım maliyetinden çok çok daha düşük. Biz bir kere zaten operasyonel maliyeti sizin üstünüzden kaldırıyoruz. Elektrik maliyetiniz olmuyor, soğutma maliyetiniz olmuyor. Herhangi bir sunucu odasının klimasının bozulduğunu düşünün; odanın boyutuna göre ya yarım saatte ya da üç saatte sunucular kapanır. Çünkü oranın belli bir sıcaklığın altında olması lazım. Biz zaten öncelikle firmalara çok ciddi taahhütler veriyoruz. Biz onun gerekliliğini yapmamız gerekir çünkü en ufak bir sıkıntıda ben ve şirketim sorumludur. Büyük şirketler daha kolay ikna oluyorlar ama büyük şirketler yapılması gereken her şeyi zaten yapmış oluyor. Onlar o maliyetlere katlanıyorlar. Kendi yazılım şirketleri oluyor. Fakat o şirketler bile bizimle şu anlamda çalışmak istiyorlar: bakın bugün her şeyin telafisi var ama verinin telafisi yok. Birçok firma bizim lokasyonumuzu pasif yedekleme için kullanıyor. Yani bizden aktif sistem kullanmıyor ama aktif sistemi burada yedek olarak tutuyor. Oradaki veriye bir şey olduğu an gelip bizden verinin yedeğini alabiliyor. Kendisi kaldığı yerden devam edebiliyor. Bazı firmalar daha eski model bir düşünceye sahip ve bilgisayarının mutlaka elinin altında olmasını istiyorlar. Diyor ki; ben muhasebe verilerimi niye dışarı çıkartayım? Ben sana neden güveneyim?  Eğer siz bu bilgisayarı, bu sunucuyu olması gerektiği gibi yönetemiyorsanız, ki yönetemiyorsunuz. Çünkü konuya hakim değilsiniz. Zaten sizin verileriniz öyle veya böyle bir firmanın elinde. En azından bu konuyla alakalı yatırım yapmış, sertifikasyonlarını tamamlamış ve bu konuyla alakalı sizden daha çok önem gösteren bir firmayla çalışın.’’ ifadelerini kullandı.

Siber Saldırılar

Murat Ünal ‘’Bir firmanın veya bir kuruluşunun içindeki makinanın kilitlenme olayı ve buna karşılık belli bir para isteme olayı… bunun %80’i şirket içinde oluyor. Bir firmanın bütün dataları hackleniyor, içerideki bütün dataları kilitleniyor ve çok ciddi miktarda coin isteniyor. Sonra anlaşılıyor ki o firmaya dışarıdan destek veren bir yazılım firması ve içeriden bir arkadaş bunu organize ediyorlar. O kişilerin yaptığının tespit edilmesi tamamen tesadüfler zinciri ile oluyor. Sizin bir veriniz varsa bugün yanınıza aldığınız personel dahil şu yadsınamayacak bir gerçek: art niyetli insanlar her daim oluyor. Bu tamamen kişilik ve ahlakla ilgili bir durum. Sizinle beraber çalışan insanlar belli bir zaman sonra gidip sizin datanızı şifreleyebiliyorlar veya bunu el altından yapabiliyorlar. Bursa’da çok büyük bir reklam firması var. Bizimle çalışıyorlar. Bizimle çalışmaya başlamalarının sebebi yanlarında 5-6 yıldır çalışan bir arkadaş var, bir ayrılık süreci yaşıyorlar ve kötü ayrılmıyorlar aslında ama arkadaş uzaktan bağlanabildiği için giriyor ve firmanın geriye dönük beş yıllık tüm yedeklerini siliyor. Bu cezayla, maddiyatla, tazminatla yerine koyulabilecek bir şey değil. Bugün veri tazmin edilebilecek bir şey değil. Biz çalıştığımız firmaların yedeklerini çok önemsiyoruz. Çünkü biz verinin ne kadar önemli bir şey olduğunu birinci elden biliyoruz.’’ şeklinde konuştu.