Onkoloji Prof. Dr. Ümmügül Üyetürk

RESİMLER PROGRAMDAN

Onkoloji Prof. Dr. Ümmügül Üyetürk

Ümmügülsüm KUL/ÖZEL

On TV ekranlarında yayınlanan ve Uzman Doktor Ali Özeren’in sunduğu On’da Sağlık programına Onkoloji Prof. Dr. Ümmügül Üyetürk konuk oldu. Programda onkoloji hastalıklarına değinilirken Prof. Dr. Ümmügül Üyetürk hastaların bir şikayetleri varsa pandemiye rağmen hastanelere gelerek tedavi olmaları gerektiğini ve pandemiyle yaşamayı öğrenmemiz gerektiğini söyledi.

Ümmügül Üyetürk ‘’Covidden yani pandemiden doktor olarak ben de çok korkuyorum. Çünkü hepimiz çok etkilendik. Arkadaşlarımızı kaybettik. Korkuyla yaşıyoruz aslında. Hastaların da bundan korkması çok doğal ama geçen bir yılda biz düşünüyoruz ki birçok hasta daha erken evrede gelebilecekken bu korkuyla daha sonra başvurduğu için evre dört olarak geldi. Pandemi gerçeğini kabullenmeliyiz. Maksimum dikkati sağlamalıyız. Hastaların korktuğunu biliyoruz. Belli şikayetleri varsa bunu mutlaka önemsemeli ve hastanelere başvurmalılar. Çünkü erken evrede gelen hastaya uyguladığımız tedavilerle metastatik halde gelen hastalara tedaviler daha zor oluyor. Hastaların şikayetleri varsa dikkat ederek mutlaka başvurmalarını öneriyoruz. Bu bilmediğimiz bir hastalık. Mutasyonlar gelişiyor, tedaviler değişiyor. Biz de görerek öğreniyoruz. Bazı hastalarımız pandemiden önce tedavilerini bitirmişlerdi. Biz hastalarımızı tedavilerden sonra kontrole çağırıyoruz. Bu pandemi nedeniyle bu kontrollere gelmedikleri için hastalıklarının ilerlediğini fark edemeyen hastalarımız da oldu. O yüzden mutlaka kontrollerine gelsinler istiyoruz. Aslında biz toplum olarak temiz bir milletiz ama bu hijyen miktarını da artırmak gerekiyor. Eğer toplu alanlara girmek zorundaysak da maksimum dikkat etmek gerekiyor. Maskenin burnu da kapatmasına dikkat edilmeli. ‘’ dedi.

Vücut Direnci

Ümmügül Üyetürk ‘’Doğal ritmimizde uyku çok önemli. Vücudun dinlenmesi için doğal ritminin sağlanması gerekiyor. Kanser hastası olsanız da olmasanız da uyku düzenin uygun olması gerekiyor. Doğal beslenmek lazım. Doğal derken katkı maddelerini azaltan bir beslenme olmalı. Fiziksel aktivite olmalı. Pandemiden dolayı fiziksel aktivitemiz de çok zayıfladı. Stresi de azaltmamız gerekiyor. Pandemi bunların hepsini bozdu. O yüzden bunlara dikkat edilmesi gerekiyor. Özellikle kanser hastalarının tedavileri bitse bile bu dört faktörü hayatlarına koymaları gerekiyor. Pandemi öncesinde D vitamininin kanserle ilişkisiyle ilgili çalışmalar okumaya başlamıştık. D vitamini konusunda hastalara biraz daha destek vermeye başlamıştık ama pandemide bunu biraz daha sıklaştırdık. Yaza girerken fiziksel aktivite yaparken güneşlenmelerinde fayda var ama yine de belli aralıklarda da olsa D vitamini düzeylerini ölçtürerek takviyeler kullanmalarının faydası var.’’ dedi.

Sigaranın kansere etkisi

Ümmügül Üyetürk ‘’Sigara içen hastalarıma mutlaka bırakmalarını söylüyorum. Çünkü çoğu hasta sigara içtiği için benim karşıma geliyor. Eğer içmeyi bırakabilseydi benim karşıma gelmeyecekti. En çok görülen kanserlerden birisi akciğer kanseri ve nedeni %90 olasılıkla sigara. Sigara bağımlılık yapan maddeler içeriyor. Bırakmak gerçekten zor ama ‘ben bunu bırakacağım’ derse bir insan, bırakabileceğine de ben inanıyorum. Ağız, dil, mesane kanseri, mide kanseri, pankreas kanseri, böbrek kanseri, o kadar çok kanserle ilişkisi var ki, sigarayı hayatlarından çıkarsınlar. Artık insanlar bilinçlendi. Daha erken geliyorlar. Daha erken evredeki hastalarımız da oluyor. Örneğin bir hasta geliyor kendisine kemoterapiye gerek yok sadece takip edeceğiz diyorum. Böyle hastayı ben on yıl önce hiç görmüyordum. Şimdi böyle hastalar da var. Erken tanı o yüzden önemli oluyor. Tedaviye cevap da görüyoruz. Tamamen hastalığı iyileştirdiğimizi şu anda söyleyemeyiz ama tıpkı tansiyon hastalığı, şeker hastalığı gibi dönem dönem ilaçlar vererek hastalığı kronik hale getirmeye çalışıyoruz. ‘’ ifadelerini kullandı.

Akıllı ilaçlar

Ümmügül Üyetürk ‘’Bulantıyı önleyici ilaçlar da gelişti. Artık yüz hastanın belki birinde sıkıntı yaşıyoruz. Diğerlerinde çok fazla sıkıntıya rastlamıyoruz. Akıllı ilaçlar devreye girdi. Bunlar yan etkisiz ilaçlar değil, yan etki profilleri değişik. Bunlar hiç zararsız ilaçlar değil, mutlaka yan etkileri var ama eskiye göre daha fazla seçeneğimiz var. Tümör hücrelerinin zarlarında bazı reseptör dediğimiz kapılar vardır. Biz verdiğimiz ilaçla o kapıyı kapatabilirsek tümör besin alamıyor. O zaman zaten kendisini öldürüyor. Başka organlarda da o kapılardan olabiliyor. Yan etkiler o yüzden çıkıyor. O zaman direkt tümör hücresine gönderiyoruz ilacı. Gidiyor oradaki kapıyı kapatıyor. O yüzden akıllı ilaç diyoruz. Eğer bu anahtara uygunsa kapıdaki şeyler, o zaman veriyoruz. Meme kanserinde eğer uygunsa hasta hiç kemoterapi vermeden bile bu akıllı ilaçları hastaya uygulayabiliyoruz. Böbrek kanserinde akıllı ilaçlar var, onları kullanabiliyoruz. Beyin tümörlerinin bazı alt gruplarında akıllı ilaçlar var. Mide kanserinde kullanabiliyoruz ama mesela pankreas kanserinde şu anda akıllı ilacımız yok. Pankreas gizleniyor. Hatta bazen filmler bile çekseniz kendini göremiyorsunuz, çok zor tanı konuyor gerçekten bazen. Fakat meme kanseri, rahim ağzı kanseri, kalınbağırsak kanseri direkt fark edilebiliyor. ‘’ ifadelerini kullandı.

‘’Kontrollere dikkat edilmeli’’

Ümmügül Üyetürk ‘’İmmünoterapiyi biz ilk duyduğumuzda daha da heyecanlanmıştık ama şu anda heyecanımız o konuda biraz azaldı. Birçok hastada çok güzel cevaplar elde ediyoruz. Burada vücudun aslında kendi sistemini kullanıyoruz. Aslında normalde vücudun bağışıklık sistemi kanser hücrelerini tanıyıp öldürebilme kapasitesine sahip. Buradaki sıkıntı kanser olduğumuzda savunma sistemimiz kanser hücresini tanımıyor. Onu normal hücreymiş gibi kabul ediyor ve öldürmüyor. İmmünoterapi o hücreyi öldürtmeye amaçlıdır. Vücuda normalde yapması gereken işi hatırlatıyor. Böyle düşününce gerçekten güzel ilaçlar. Sadece sıkıntımız şu anda biraz pahalılar. Belki ileriki dönemde fiyatları azalırsa daha da güzel sonuçlar alabiliriz. Şu anda birçok kanserde kullanıyoruz. Böbrek kanserinde, akciğer kanserinde kullanıyoruz ve sonuçlar da ümit verici ama ileride nasıl olur bilemiyorum. Bir akciğer kanserli hastanın covide yakalanması çok sıkıntılı. Zaten akciğerinde kanser hücreleri var, nefes darlığı çekiyor. Bir de üzerine covid geldiğinde ciddi nefes darlığı oluyor. Pandemi ülkemizde ilk çıktığında Türk Tıbbi Onkoloji Derneği kanser hastalarının kemoterapilerini durduralım mı diye tartıştı ama sonrasında kemoterapilere devam etme kararı alındı. Maske, mesafe ve hijyene dikkat edilerek bu hastaların tedavilerinin gecikmemesi gerektiğine karar verildi. Tedavi olurken covid geçiren hastalarımız da oldu. Dikkat edilsin, kemoterapiye engel değil. Covid olduğunu öğrendiğimiz zaman biraz bekliyoruz, hemen vermiyoruz kemoterapiyi ama hasta iyileştikten sonra kemoterapiye devam ediyoruz. Maskenin gerçekten koruduğunu düşünüyorum. ‘’ şeklinde konuştu.

‘’Pandemi ile yaşamayı öğrenmek zorundayız’’

Ümmügül Üyetürk ‘’Polikliniklerimizde hastalarının yanlarında refakatçileri geliyor. Refakatçileri azaltmak lazım. Bir de maskeyi doğru takmak lazım. Hastalarda kronik öksürük varsa hatta balgamda kan varsa bu aşamaya gelmeden bile hastaneye gidilmesi lazım. Kilo kaybı yaşayan hastalar, özellikle son altı ay içinde vücut ağırlığının önemli bölümünü kaybeden hastalar, bu aşamaya gelmeden bile hastaneye gitsinler. Bir yerinde ağrı var, bu hiç rahatlamıyorsa hastaneye başvursunlar. Kanser tanısı olsun veya olmasın idrarında kan görmüşlerse bunlar alarm semptomlarıdır, mutlaka hastaneye gitsinler. Meme kanseri için söylüyorum: normalde yıllık kontrolü olan hastalar var. Kanser değil ama mamografi taramaları, bunlar belki biraz geciktirilebilir ama bunlara uysunlar. Pandemiyle yaşamaya alışmak zorundayız. Rahim ağzı taramaları varsa mutlaka yaptırsınlar. Pandemiyle yaşamaya alışmak zorundayız. Gruplar aşılanmaya da başladı. İnşallah kısa sürede tüm toplum aşılanır. Maske, mesafe ve temizlik ile pandemiyle yaşamaya alışmak zorundayız. Erken tanıya çok inanıyorum. Keşke bütün kanserlerin erken tanısı mümkün olsa da erken tanınsa ve çok ciddi hem maddi hem de manevi sıkıntılara sokan tedavilerden hastalar kurtulabilse. O yüzden meme kanseri, rahim ağzı kanseri, kolon kanserinin tarama programı var. Bu taramalarını yaptırsınlar. Erkeklerde prostat kanserinin erken tanısı mümkün. Bunları mutlaka bence yaptırsınlar. Alarm semptomları varsa aile hekimlerinden başlayarak gidebilirler. Eğer kemoterapi almaları gerekiyorsa alsınlar, pandemi ile yaşamayı öğrenmek zorundayız.’’ şeklinde konuştu.