Hava Durumu

FEZLEKE-İ TARİH-İ OSMANİYE -1

Yazının Giriş Tarihi: 20.05.2022 17:27
Yazının Güncellenme Tarihi: 20.05.2022 17:27

Fezleke, Abdulaziz zamanına kadar olan Osmanlı tarihini kapsar. I. Abdulhamid dönemine kadar yaşanan gelişmeler ders kitabı ölçülerine göre detaylı bir şekil de anlatılmıştır. III. Selim'den sonraki olaylar 34.kısımda Hatime-i Kitap bölümün de incelemiştir. III. Selim'den önceki her padişaha bir kısım ayırırken III. Selim ve ondan sonraki IV. Mustafa, II. Mahmud, Abdulmecid, Abdulaziz dönemlerinin olayları özet şekilde sunulmuştur.  Ahmet Vefik Paşa kitabı yazdığı dönem Osmanlı-R us savaşlarının olduğu dönemlere denk gelir. Rusya ile ilgili konuların geniş biçim de incelenmesi Prut Savaşı ile başlar. Paşa, Prut savaşına giden yolda askerin, devlet adamlarının ve halkın savaş yönünde ortak bir kanaat taşıdığını belirtir. Sav aşın kaderinde Katerina'nın entrikalarının son derece etkili olduğundan bahseder. Bunun yanında, Yeniçeri ocağının disiplinsizliğinin etkilerinin en fazla bu savaş sır asında görüldüğünü, daha doğrusu başıbozuk askerin orduya ve ülkeye verdiği zararın en açık biçimde bu harp esnasında görüldüğünü getirir.124 Ahmed Vefik Paşa, kitabında Petro için Büyük Petro ya da Deli Petro sıfatlarını kullanmaz; bunların yerine "akbıyık" sıfatını tercih eder.125 Yazar, Rusya'yı, kara devleti olmaktan ziyade, Hollanda ve İngiltere gibi denizci devletlerde etkin olan devletler kapsamında değerlendirir.126 Ahmed Vefik Paşa, Eflak ve Boğdan'ın elden çıkmasında Boyarları, suçlar ve onları "hain" olarak nitelendirir. 127 Ahmed Vefik  Paşanın Fezleke’de bahsettiği ve diğer ders kitaplarına yansımayan bir başka husus ise, "Şeyh'ul-Beled"lik Kurumuyla ilgilidir. Bu sınıfa mensup kişiler, Osmanlı Devleti'ne karşı Kölemen kökenli insanlarla beraber isyana kalkışmalarıyla ünlüydü. Örneğin bu sınıfın liderlerinden Ali Bey'in, Osmanlı Devleti'ne karşı isyanı sırasında, Dürzîlerle birlikte Rus kökenli askerlerin de,bulunması dikkat çekicidir.128 Bu kurum, Emir Hanlık, Mısır Defterdarlığı, Çerkes beylerinin hâkimiyeti altında olduğu için, Osmanlı valileri Çerkes beyleri ile 123Arıkan, "Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Tarihçilik", 124 Ahmed Vefik, Fezleke-i Tarih, Matbaa-ı Amire, İstanbul, 1288-187 2 , s. 224. 125 "... Moskov Çarı olan Akbıyık koca Petro." (Ahmed Vefik, Fezlek e-i Tarih, s. 223).126 Ahmed Vefik, Fezleke-i Tarih, s. 242.127 Ahmed Vefik,  Fezleke-i Tarih, s. 265. 128 Ahmed Vefik, Fezleke-i Tarih, s.268.46 mücadelelerinde çoğu zaman başarısız oluyorlardı. 129 Ahmed Vefik Paşa eserinde Rusların casusluk faaliyetlerinin çok yaygın olduğunu belirtmiştir. Rusya'nın rakip gördüğü devletlerin içerisindeki isyancılara para ve insan gücüyle destek verdiğini belirtmiş ve bu duruma örnek olarak Mısır'ı göstermiştir.130 Özetlemek gerekirse, Ahmed Vefik Paşa'nın bu eseri, Cumhuriyet döneminde Türk Tarihi Tetkik Cemiye tinin hazırladığı kitaplara ve daha sonra liselerde okutulacak olan tarih ders kitaplarına kıyasla, Rus tarihi ve kültürü hakkında daha ayrıntılı bilgi vermektedir.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.