Elbette sadece Amerika'da değil ülkemiz ve dünyanın 185 ülkesine sıçrayan koronavirüsü yayılma hızının kontrolden çıkmasından edişe ediliyor.
Bugünkü yazımda sizlerle, radikal adımlar atılmasına rağmen hızı bir türlü kesilemeyen koronavirüsüne karşı herkesin merak ettiği soruları New York Times'ın uzmanlardan derleyip yayınladığı bazı soru ve cevaplarını paylaşmak istedim.

Bu kabus ne zaman bitecek?
Kesin bir tarih vermek zor. Ama cevap her ülkenin virüsle olan imtihanda ne kadarbaşarılı olacağında gizli. Çin, Singapur, Güney Kore ve Tayvan gibi ülkelerde alınan sıkı karantina önlemleri yeni vakaların ortaya çıkmasını önlemiş görünüyor. Ancak vaka ve ölüm sayılarının bugünlerde artma eğilimi gösterdiği ülkelerde, önlemler alınmaya başlasa da bu artış bir süre daha devam edecek. Bazı uzmanlara göre virüsün etkisi şu anda can almaya devam ettiği ülkelerde iki ay daha sürecek ve sonra azalmaya başlayacak. Ancak bu yayılmaya devam etmeyeceği ve bizim eski yaşantımıza dönebileceğimiz anlamına gelmiyor. Risk devam edecek ve biz yaz aylarında da sosyal mesafeyi korumaya, hijyene özen göstermeye ve kalabalık ortamlarda olmamaya dikkat edeceğiz. Ancak alınan önlemler yetersiz kalırsa, korona yaz boyunca hayatımızı kabusa çevirmeyi ve yayılmayı sürdürecek.

Aşının bulunmasına ne kadar var?
Amerika, Avrupa ve Çin’deki uzmanlar koronaya karşı aşı bulmak için var güçleriyle uğraşıyor. Hatta insanlar üzerinde test edilmeye başlanan aşılar olduğu da duyuruldu. Ancak aşının bulunmasının ve onaylanmasının 12-18 ayı bulacağı söyleniyor.

Koronanın belirtileri neler? Hasta olduğumu nasıl anlarım?
Eldivenleri ikinci bir deri gibi düşünmek lazım. Virüsle temas eden eldivenleri taktığınız süre boyunca elinizi yüzünüze götürmemeniz gerekiyor. Uzun süre taktığınızda eldivenler de mikrop yuvası haline gelebiliyor çünkü. Eldivenleri taktığınız sürece elinizi yüzünüze götürmemeniz ve çıkardıktan sonra da el yıkama rutinini bırakmamanız şart.

Evcil hayvanıma virüs bulaştırma ihtimalim var mı? Ya da evcil hayvanımdan bana virüs bulaşır mı?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC) böyle bir şeyin söz konusu olmadığını açıkladı.

Çok sıkıldım, dışarı çıkmıyorum ama arkadaşımın evine ziyarete gidebilir miyim?
Kesinlikle hayır. Tüm dünyada karantina ve sosyal mesafe kuralları gereği evde toplanmalar dahi yasaklandı. Aynı evde yaşadığınız kişi dışında virüsün yayılma eğilimi gösterdiği bu dönemde kimseyle sosyal ilişki kurmamanız gerekiyor. Özlediğiniz arkadaşlarınızla telefonlaşın ya da çeşitli uygulamalar üzerinden görüntülü olarak online görüşmeyi tercih edin.

Koronalı birinin pişirdiği yemekten virüs kapabilir miyim?
En bilinen semptomlar ateş, kuru öksürük, yorgunluk ve nefes darlığı. Bu belirtiler bazen grip ya da soğuk algınlığı ile karıştırılabiliyor. Ancak burun akıntısı, nezle, hapşırık gibi belirtiler koronada daha az görülüyor. Bazı koronalı hastalar tat ve koku alma duyularında azalma olduğunu da söylüyor. Çoğu kişi virüsle karşılaştıktan 5-7 gün sonra ilk belirtileri göstermeye başlıyor. İlk belirtiler iki gün sonra ortaya çıkabileceği gibi bazen bu süre 14 güne kadar uzayabiliyor.

Maske takmalı mıyım?
Dışarısıyla teması olan gençler özellikle yaşlıların yanındayken, sanki koronalıymış gibi davranmalı ve onları korumak adına maske takmalı. Dışarıda ise toplu taşıma ya da alışveriş merkezi gibi sosyal mesafeyi korumakta güçlük çektiğimiz yerlerde koruma amaçlı maske takmanın doğru olduğunu söyleyen uzmanların sayısı çoğunlukta. Ama maske takmanın sosyal mesafeyi korumak ve elleri yıkamaktan daha az etkili olduğunu da unutmamak gerek.
Eldivenler işe yarıyor mu?
Zor bir ihtimal. Virüsün pişen yemeklerde öldüğü düşünülüyor. Salataları bir kenara koyarsak, pişmiş yemeklerde sorun olmadığını varsayabiliriz. Ancak eğer paket servis alıyorsanız, pişen yemeklerin steril ortamlarda paketlenip el değmeden size ulaştığına emin olun. Ve paketleri açtıktan sonra yemeğe oturmadan önce mutlaka ellerinizi yıkayın.

Yaz gelince korona bitecek mi?
Uzmanlar bu konuyu hala araştırıyor. Sıcak bölgelerde vaka sayısı ve ölümler kışı yaşayan bölgelere göre daha az. Buradan bakınca virüsün yazın etkisini kaybedeceğini öngörebiliriz. Ancak sonbaharla ve kışla birlikte yeniden geri gelip gelmeyeceğini kimse şimdiden kestiremiyor.