Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanının üzerinden henüz bir yıl bile geçmeden, Gazi Mustafa Kemal Paşa, ülkenin finans kaynağı konusundaki ihtiyacına eğilir ve güvendiği isimler ile bu düşüncesini paylaşır. Amaç, üretim için gerekli olan parayı sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda, yakın çalışma arkadaşı Bursa’nın Umurbey köyünde doğan ve de milli mücadelede “Galip Hoca” adıyla önemli bir rol oynayan Celal Bayar, o sırada İktisat Vekili’dir. Mustafa Kemal Paşa bu vasfı nedeniyle Celal Bayar’ı, bir banka oluşumu için kayınpederi Muammer Bey ile bir araya getirir. Öykü rahmetli Bayar’ın anlatımı ile şöyledir:

“Mustafa Kemal Paşa’nın Osmanlı Bankası’nda 250 bin lirası varmış. Ona, orada mevduat faizi dahi verilmiyormuş. Parayı Hint Müslümanları, Milli Mücadele yıllarında Gazi’nin şahsına göndermişler. Gazi de parayı Maliye’ye vermiş, ordunun ihtiyaçlarına harcansın diye. Zaferden sonra, halktan alınan tüm borçlar ödenirken, Gazi’nin parası da geri verilmiş, O da almış, Osmanlı Bankası’na yatırmış, Gazi’nin kayınpederi Muammer Bey o zaman İzmir’ in en büyük tüccarı. Avrupa ile de ilgisi bulunan tek Türk tüccar. Gazi’ye,’Bu parayı işletelim’ demiş. Gazi de ‘Bizim Celal’e git, onunla konuş, ben bu işleri bilmem’ demiş. Muammer Bey geldi bana... Bunun üzerine ben de, halkımız için, kendimizin bir bankası olmasını, halkımızın rahat edeceği, iki taraf da bir birini anlar vaziyette bir banka kurulmasını şart gördüm. Ve Muammer Bey’e ‘ihracat şirketi de gereklidir ama bu iş daha önemlidir’ dedim.Hem şahıs olarak Gazi’nin isminin bu ticaret içerisinde bulunmasının hoş görünmediğini de belirttim.”

Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa 20 Ağustos 1924 günü yapılan Bakanlar Kurulu toplantısında, çalışma arkadaşlarına;

“Vatanı kurtaracak ve yükseltecek önlemlerin başında halkın doğrudan doğruya itibar ve güveninden doğup meydana gelen, tam manasıyla modern ve milli bir banka kurmak gelir...” diyerek kararını bildirir. Kurulacak ilk milli bankaya da “İş Bankası” adı verilir. İlk Genel Müdürlüğüne, Maliye Bakanlığı ve milletvekilliğinden istifa eden Celal Bayar getirilir. 26 Ağustos Zafer Bayramı günü resmi başvurusunu yapan İş Bankası’nın açılışı, 9 Eylül 1924 tarihinde Ankara İstasyon Caddesi üzerindeki binasında düzenlenen özel bir törenle resmen gerçekleşir. 26 Ağustos 1924'te Atatürk’ün bir akşam sohbeti esnasında Türkiye İş Bankası İdare Meclisi üyelerine söyledikleri de çok anlamlıdır:

“Sermayenin azlığına bakarak cesaretiniz kırılmasın. Böyle kurumlar için en kuvvetli sermaye, zekâ, dikkat, iffettir; teknik ve metodik çalışmasını bilmektir. Bu inançla işe sarılınız, mutlaka başarırsınız! ...Bu işte başarı kazanmayı, eğer şahsî bir onur meselesinden daha ileri, millî bir gurur, millî bir onur meselesi yaparsanız, çalışmak için, amacınıza ulaşmak ve daha yükselmek için muhtaç olduğunuz ateşi, enerjiyi bol bol yüreklerinizde bulacaksınız!”

(Cumhuriyet Gazetesi 27.8.1934). Kaynak: Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü Prof. Dr. Utkan KOCATÜRK

İlk Şubeler İzmir ve Bursa’da

Türkiye İş Bankası’nın açılışı 9 Eylül 1924 günü Ankara’da gerçekleşirken, yöneticilerde hem merak hem de endişe vardır. Banka sermayesini tamamlayabilmek için büyük çaba sarf eden Celal Bayar’ın aktardığı üzere bin liralık hisselere o günün koşulları nedeniyle fazla ilgi yoktur. Bunun üzerine bir yıl sonra 1925 yılında İş Bankası İzmir ve Bursa’da ilk iki şubesini açar.

Yeni bir devlet kurulurken, önemli kararların alındığı ve de İŞ Bankası gibi o güne göre çok önemli girişimlerin belirlenerek, Ankara’nın ardından vücut bulduğu projeler ve kararların alındığı şehrin Bursa oluşu, unutulmamalı ve de genç kuşaklara şehrimizin önemi bıkmadan anlatılmalı diye düşünüyorum. Bu neden ile, Bursa’da doğup, ömrünü burada geçiren biri olarak bundan büyük mutluluk ve gurur duyarım.