Bu gün 10 Ocak,‘Çalışan Gazeteciler Günü yahut Bayramı...

Türkiye'ye özgü bir kutlama günü yani…

Türk basın tarihine ‘Dokuz patron olayı’ olarak geçen ve gazetecilerin haklarının ilk kez yasal güvence altına alındığı gün 10 Ocak 1961 tarihinde gerçekleşmiş ve bunun ardından 1961-1971 yılları arasında 'Çalışan Gazeteciler Bayramı' adı altında kutlanmaya başlanmış bu gün.

Ne ki, 1961 müdahalesiyle kazanılan bu haklar 1971 yılında yaşanan yine bir başka askeri müdahaleden sonra ülkedeki gazetecilerin bazı haklarının geri alınması üzerine kutlama gününün adı “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü” olarak değiştirilir.

Yani 10 Ocak, önce “Çalışan Gazeteciler Bayramı” olarak kutlanmaya başlanır, 1971'de de “Çalışan Gazeteciler Günü” olarak son şeklini alır.

Yani bu gün bayram falan değil..!

Aslında 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü basın tarihinde çetin bir mücadeleyi barındıran ve bu mücadeleyi her yıl anımsatan önemli bir gün...

* * *

Türkiye'de, basın emekçilerinin sosyal ve ekonomik haklarını güvence altına alan 212 Sayılı Basın Yasası'nın 1961'de yürürlüğe girdiği gün olan 10 Ocak, "Çalışan Gazeteciler Günü" olarak kutlanıyor.

Ancak o dönemde bu yasanın geçmesi çok da kolay olmamıştı...

Dönemin en etkin dokuz gazete sahibi, yasanın, "mesleki sakıncalar" doğuracağı gerekçesiyle ortak bir bildiri imzalayıp, gazetelerini üç gün boyunca kapatmışlardı...

Gazete sahiplerinin bu kararına, o dönem aktif olarak gazetecilik yapanların yanıtı ise "Basın" adlı bir gazete çıkarıp, üç gün boyunca yayınlamak olmuştu.

Basın tarihine "9 patron olayı" olarak geçen gelişme, önce "bayram", 1971 muhtırasından sonra da "gün" olarak kutlanan 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü'nün doğuşuna kaynaklık etti.

* * *

Ancak günümüzde dijitalleşme ve ekonomik krizlerin etkileriyle çalışabilenler kadar, çalışamayan gazeteciler de var..!

Her ne kadar 212 sayılı yasa ile gazetecilere kimi haklar sağlanmış olsa da neredeyse çalışamayan gazeteciler çoğunlukta..!

Bakmayın onların büyük kısmının merdiven altı sayılabilecek ortamlarda kendi adlarına gazetecilik yaptıklarını sanmalarına..!

Bu gün halkı bilgilendirme ve halkın çıkarlarını koruma amacı olan gazeteciliğin, Türkiye’de belki de kendi haklarını koruyamayan bir meslek olduğunun hatta tek meslek olduğunun altını çizmek gerekiyor...

Kendi hak, görev ve sorumluluklarını bilmeyenlerin toplumu hangi konuda, nasıl bilgilendireceği kabak gibi sırıtan bir konu olarak sıcaklığını sürdürmektedir henüz hala ve artarak..!

Bayramdan bir özel güne, oradan da mücadele gününe evirilmiş olması da kurtaramamakta durumu yani..!

* * *

Gazeteci, bu gün birçok biçimde tanımlanmakla birlikte sanırım en doğru olanı şudur; “Düzenli bir şekilde günlük yahut süreli bir yazılı, görüntülü, sesli elektronik ya da dijital basın ve yayın organında, kadrolu sözleşmeli ya da telif karşılığı, haber alma, işleme, iletme yahut görüş, fikir belirtme görevi üstlenen ve asıl işi ile başlıca geçim kaynağı bu işi olan kişidir”...

5953 sayılı Basın İş Yasası’nın çalışma koşulları ve mesleki sorunları dikkate alındığında bu alanda çalışan kesimin haklarını koruma konusunda yetersiz kaldığı görülse de bunun biraz da çalışanların örgütsüzlüğünden kaynaklandığını görmek hiç de zor değil..!

++++++++++++++++++++++++++++++