Hava Durumu

Ticari ahlakın bozulması ve Serbest Piyasa...

Yazının Giriş Tarihi: 28.01.2025 20:18
Yazının Güncellenme Tarihi: 28.01.2025 20:19

Türkiye'de uzun süredir ciddi bir enflasyon ve yaşam pahalılığı sorunu var.

Yükseliş hızı düşse de sorun sürmekte...

Neredeyse her gün, her hafta hiçbir neden yokken etiketler sürekli değişmekte...

Birçok kez başbakanlık yapmış, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel enflasyonun ticari ahlakı bozacağından sıkça söz edip enflasyonla mücadele konusunda duyarlılık gösterirdi.

Demirel, “Enflasyon devletleri yıkan bir olaydır. Milletleri içinden bozan bir olaydır. Enflasyon sadece pahalılık olayı da değildir. Ahlakı da bozar” derdi...

Hükümet bir yandan yaşam pahalılığıyla mücadele ederken her geçen gün ticari ahlakın da azalmaya başladığına tanık olduğumuz günlerden geçmekteyiz...

Vatandaşlar da bunun nedenini kimi kez ülkenin ve dünyanın içinden geçmekte olduğu olaylara, kimi uygulanan yanlış politikalara, kimileri yaşamı ayakta tutmak için kimi zorunluluklara kimileri de bunu Serbest Piyasa Ekonomisine bağlıyor...

* * *

Kuşkusuz yaşam pahalılığının nedeni uygulanan serbest piyasa değildir.

Çünkü piyasa yöntemine dayalı sistemde, üretim, tüketim, alışveriş hep sunum-istem kurallarına göre işler.

Kamu otoritesi yalnızca haksız rekabeti, tekelci eğilimleri engellemeye çalışır.

Ticaretin temel değeri, aldığını yahut ürettiğini belirli maliyetleri hesaplayarak, ortam koşulları da dikkate alıp uygun kar marjı ile satmak ve kar etmektir...

Unutulmamalı ki ‘Kazancın yüzde 90’ı ticarettir’

Ahlakın temel değeri ise, yaptığın ve düşündüğün her eylemde kendine ve karşıdakine yahut topluma karşı hile ve aldatma yapmadan hareket edebilmektir.

Günümüz koşullarında insanların davranış ve eylem yapıları kimi nedenlerle değişime uğramış durumdadır.

Neredeyse herkes kendi rahat düzenini oluşturabilmek için, başkalarının rahatlık düzeyinden almaya çalışmakta..!

* * *

Serbest piyasa ekonomisi, ekonomik faaliyetlerin tam rekabet koşulları içinde serbestçe yapılabildiği, ekonomik sorunların çözümünün devletin ekonomiye müdahalesiyle değil fiyat mekanizması aracılığı ile gerçekleştirildiği ekonomik düzendir.

Sunum ve istemin temel belirleyici olarak kabul edildiği bu tür ekonomilerde fiyat mekanizmasının iyi işlemesi zorunludur.

İdeal serbest piyasa ekonomisinde üreticilerin ve tüketicilerin pazarda aynı koşullar altında bulunduğu varsayılır.

Pazara giriş ve çıkışlar sınırlandırılmaz...

Ama bu üretici yahut satıcıların her şeyi canının istediği fiyatla satma hakkının olduğu anlamına gelmez...

Rekabet koşullarının oluşturulması beklenir...

Devlet, serbest rekabet koşullarını ve fiyatlarda istikrarı sağlamak, tekellerle mücadele etmek, üretici ve tüketicileri korumak, hazineye gelir sağlamak vb. nedenlerle doğrudan yahut dolaylı olarak piyasaya müdahale eder...

Yani tekel oluşturulmasına izin verilmez...

* * *

Yani fiyat artışlarıyla mücadelede devlete düşenler vardır...

Devlet denetimlerle piyasayı izlerken kimi müdahalelerde bulunabilir, bulunmalıdır da...

Ne ki, vatandaş da eğer üzerine düşeni yapmaz ise mücadele eksik kalır, şimdilerde olduğu gibi...

Enflasyon ve yaşam pahalılığı ile mücadelede topyekûn bir davranış sergilenebilinirse sonuç alınabilir...

Vatandaşa da bu konuda itiraz etme, şikâyet etme gibi görevler düşmektedir...

Gözümüze çarpan, karşılaştığımız her yanlış uygulama ve haksız fiyat artışlarını yetkili yerlere bildirmeliyiz ki devlet müdahale etsin...

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
logo
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.