Vitamin Alırken Dikkat!
Gereksiz vitamin takviyesi kullanımının bireyin sağlığını olumsuz etkileyebileceğini belirten İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Güven Koç, "B grupları yüksek dozlarda alınırsa zehirlenme semptomları kişide gözlemlenebilir.
Bu belirtiler arasında gözde ışık hassasiyeti, ishal, kalp çarpıntısı, cilt problemleri, baş ağrısı gelişebilir. C grubunun yüksek dozda alınması ise demir düzeyinin kanda yükselmesine neden olabilir. Ayrıca böbrek taşı oluşma riski artabilir ve enzim eksikliği yaşayan kişilerde kan hücreleri parçalanmaya başlayabilir" dedi.
Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi'nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Güven Koç, vitamin takviyeleri hakkında açıklamalarda bulundu. Vitaminlerin vücudumuzda gerçekleşen tüm işlemlerde anahtar rol oynayan, vücutta bir oranda sentezlenmeyen, yaşam için gerekli, çok küçük miktarlarıyla hücre metabolizmasında önemli tepkimeleri uyaran organik bileşikler olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Koç, "Vitaminlerin çoğu, vücut tarafından yapılamadığı için tükettiğimiz besinlerle alınması gerekmektedir. Yeterli ve dengeli bir beslenmeyle vücudun vitamin ihtiyacı çoğunlukla karşılanabilir. Ancak gebelik, yaşlılık gibi bazı fizyolojik durumlarda, bazı çevresel faktörlerle, bazı hastalıklar veya ilaç tedavisi durumlarında vitamin ihtiyacı artabilir. Bu durumlarda vitamin takviyesi gerekebilir" diye konuştu.
"Doktor kontrolünde ek vitamin alınmalı"
Hangi durumlarda vitamin takviyesi alınması gerektiğini anlatan Uzm. Dr. Koç, "Sağlıklı bireylerin gıdalarına ek olarak vitamin almalarına gerek yoktur. Kişinin vitamin eksikliği varsa isteğine bağlı olarak değil doktor kontrolünde ek vitaminleri alması gerekmektedir. Bu yüzden besin gruplarının dengeli olarak vitamin kayıplarına neden olmadan tüketilmesi önemlidir. Kronik hastalıklar gibi durumlarda, vitaminlerin bağırsaklardan emiliminin bozulduğu durumlarda, yaşamın sağlıklı sürdürülmesi açısından vitamin takviyelerinin alınması gerekmektedir" şeklinde konuştu.
"Vücuda zarar verebilir"
Bilinçsiz vitamin takviyesi kullanımının olumsuz etkileri hakkında bilgi veren Uzm. Dr. Koç, "Vitaminler vücutta büyük oranda üretilemediğinden besinlerle alınması gerekir, eğer besinlerle alınmasında sorun varsa veya besinlerle alınmasına rağmen vücutta emilemiyorsa dışarıdan ama doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Doktor kontrolü olmadan, hastanın kontrolsüz vitamin kullanması özellikle yağda eriyen D vitamini, A vitamini gibi hormonların toksik seviyelere çıkmalarına ve vücuda zarar vermelerine sebep olabilmektedir" dedi.
"Vitamin takviyeleri kullanımı nitelikli çalışanlarda daha fazla"
İstatistiki verilerden bahseden Uzm. Dr. Koç, "Araştırmalara göre gıda takviyesi kullanım oranı kadınlarda yüzde 18, 18-34 yaş grubundaki gençlerde yüzde 15, bekârlarda yüzde 33, üniversite mezunlarında yüzde 23'tür. Nitelikli işlerde ve profesyonel mesleklerde çalışanlarda kullanım oranı ortalamadan yüksektir. Bu oranlar diğer ilaç gruplarına göre oldukça yüksektir. Bunun büyük bir oranı gerekli olmadan kontrolsüz kullanıma bağlıdır" açıklamasında bulundu.
"Vitaminler fazla alındığında yan etkiler görülebilir"
Vitamin takviyelerinin vücuda gereğinden fazla alınmasının, bazı yan etkiler oluşturabileceğine dikkat çeken Uzm. Dr. Koç, şu bilgileri paylaştı: "Suda çözünen B ve C vitamini fazlalığı, genelde vücutta böbrek yolundan çabuk atıldıklarından büyük yan etkiler oluşturmaz. B grupları yüksek dozlarda alınırsa zehirlenme semptomları kişide gözlemlenebilir. Bu belirtiler arasında gözde ışık hassasiyeti, ishal, kalp çarpıntısı, cilt problemleri, baş ağrısı gelişebilir. C grubunun yüksek dozda alınması, demir düzeyinin kanda yükselmesine neden olabilir. Ayrıca böbrek taşı oluşma riski artabilir ve enzim eksikliği yaşayan kişilerde kan hücreleri parçalanmaya başlayabilir. Yağda eriyen D vitamininin fazla alınması, kanda kalsiyum birikmesine neden olur. Bu durum da böbrek taşına, damar problemlerine, kalp ve böbrek yetmezliğine sebebiyet verebilir. Fazla alıma bağlı toksisitesinin oluşması için 1-2 ay boyunca 10.000 IU'den fazla alınması gerekir. Kişide kronik toksisite varsa cinsel isteksizlik, kemik ağrısı, gözde kızarıklık ve ışığa hassasiyet, psikolojik problemler görülebilir. A vitamininin fazla alınması durumunda da, kısa vadeli dudak ve ellerde soyulma, aşırı cilt kuruluğu, karaciğer ve dalak büyümesi, kemik ağrıları kan basıncının yükselmesi, görme bozukluğu, baş dönmesi ya da ağrısı oluşturabilir. E vitaminin fazla alımı ise kanın pıhtılaşmasını azaltabilir ve kanamalara neden olabilir. Tam tersi K vitaminin fazla alınması da kan pıhtılaşmasını artırabilir."
"Takviyelerin doğru kullanımı önemli"
Takviyelerin doğru ve akılcı kullanımının nasıl olması gerektiğini açıklayan Uzm. Dr. Koç, "Herhangi bir takviyeye başlamadan önce mutlaka vücuttaki düzeyi ölçülmeli, eksikliğinde doktor kontrolünde kullanılmaya başlanmalıdır. Vitamin ve minerallerin hem birbirleriyle hem de kullanılan ilaçlarla etkileşimi göz önünde bulundurulmalıdır. Güvenilir ürün kullanımı açısından, mutlaka Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından onaylı ürünler kullanılmalıdır. D ve K vitaminin birlikte alınması, kemiğe kalsiyum girebilmesini artırabilir, dolayısıyla D vitaminin etkisini artırabilir. Yağda eriyen A, D, K ve E vitaminleri tok karnına alınması gerekirken, suda eriyen B ve C vitaminlerinin bol su ile günün erken saatlerinde alınması uygun olacaktır. Demir preparatlarının C vitamini ile beraber alınması durumunda, demir emilimi artacaktır. A ve E grubu ürün içeriklerinin K grubu ile aynı gün alınması ise çok tavsiye edilmez" dedi.
"C ve D vitamini aynı anda alınmamalı"
C ve D vitaminin aynı anda alınmaması uyarısında bulunan Uzm. Dr. Koç, "Bu iki grubun vücutta faydaları zıt yönlüdür. C grubunun suda çözünen ve kanı sulandıran özelliği vardır. Diğer yandan D grubunun ise kalsiyum birikimini kanda artırdığı için pıhtılaşmayı artıran yönü vardır. Bu yüzden bu iki grubun aynı anda alınması önerilmezken, en az 3-4 saat zaman farkı bırakılması tavsiye edilir" ifadelerini kullandı.
"Doktor kontrolünde takip edilmelidir"
Vitamin takviyelerinin hekim kontrolü olmadan kullanılmaması gerektiğinin altını çizen Uzm. Dr. Koç, "Gelişen toplumlarda sanayileşmenin de etkisiyle toprağın verimsizleşmesi beslenme ile karşılanan vitamin ve minerallerin yetersizliklerine neden olmaktadır. Dolayısıyla, çocukluk, yaşlılık, gebelik gibi fizyolojik durumlarda ve bazı kronik hastalıklarda vitamin takviyelerinin alınması gerekebilmektedir. Fakat bunun doktor kontrolünde ve kan seviyelerinin belli aralıklarla takip edilerek yapılması gerekmektedir" dedi.
