Zirai Don Haberleri - Son Dakika Zirai Don Haber Güncel Gelişmeler

Nisan Yağışları Tarıma İyi Geldi

Marmara ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin nisan yağışları, uzun yıllar ortalamasına göre düşerken, diğer bölgelerde önemli oranda artışlar görüldü. Meteoroloji Genel Müdürlüğünce hazırlanan "2025 Nisan Ayı Alansal Yağış Raporu"ndan derlenen bilgilere göre, Türkiye genelinde nisan ayında ortalama 72,7 mm yağış kaydedildi. Nisan ayı yağışları, 57,5 mm olan (1991-2020) normalinin yüzde 27 ve 28,5 mm olan 2024 nisan ayı yağışının yüzde 155 üzerinde gerçekleşti. Adana, Kahramanmaraş, Bartın, Kastamonu, Trabzon, Rize çevrelerinde normallerine göre yüzde 100'den fazla yağış düşerken, Hatay, Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa, Mardin ve Şırnak çevrelerinde yüzde 60'ın üzerinde azalma yaşandı. Ege Bölgesi'nde son 22 yılın, Akdeniz Bölgesi'nde ise 14 yılın en yüksek yağışı kaydedildi. İl bazında ise en fazla yağış 140,9 mm ile Hakkari'de, normaline göre en fazla artış ise yüzde 135 ile Burdur'da görüldü. Burdur, Isparta 65, Aydın, Denizli, Muğla 28, Afyonkarahisar ve Uşak 22, Ankara ve Eskişehir'de ise son 20 yılın en yüksek nisan ayı yağışı düştü. Marmara Bölgesi, nisan ayı normali olan 51,9 mm altında ve 39,3 olan 2024 yılı nisan ayının üzerinde 42.4 mm yağış aldı. Ege Bölgesi'ne ise nisan ayında 82,4 mm yağış düştü. Bölgenin uzun yıllar ortalaması 54 ve geçen yıl nisan yağışı 24,7 mm olduğu gözönünde bulundurulduğunda normaline göre yüzde 53, 2024 yılı nisanına oranla ise yüzde 100'den fazla artış gerçekleşti. Akdeniz Bölgesi'nde ise 79,1 mm yağış oldu. Bölge uzun yıllar ortalamasının yüzde 48, geçen yılın aynı döneminin ise yüzden 100 üzerinde yağış aldı. İç Anadolu Bölgesi'ne de normaline göre yüzde 27 ve 2024 nisan ayına oranla yüzde 100'dan fazla artışla 57,8 mm yağış düştü. Karadeniz Bölgesi, nisanda 80,6 mm yağış gördü. Yağışlarda normaline göre yüzde 44, 2024 yılı nisan ayı yağışlarına göre yüzde 100'den fazla artış gerçekleşti. Doğu Anadolu Bölgesi'nde uzun yıllar ortalamasının yüzde 27 ve geçen yılın nisanına göre yüzde 100'den fazla artışla 94,1 mm yağış oldu. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ise Marmara gibi yağışlar düştü. Bölgenin nisan ayı yağışı 43,5 mm oldu. Yağışlar normaline göre yüzde 30 azalırken, geçen yıla göre değişmedi.

Tüm Siyasi Partiler Zirai Don İçin Toplanıyorlar...

TBMM'de tüm siyasi partilerin katılımıyla oluşturulan Zirai Don Meclis Araştırma Komisyonu, ilk toplantısını 14 Mayıs Çarşamba günü yapacak. TBMM'de tüm siyasi partilerin katılımıyla oluşturulan "2025 Yılının Nisan Ayında Ülkemizde Gerçekleşen Zirai Don Olayının Sonuçlarının Araştırılması, Üreticilerin ve Tarımsal Ürünlerin Uğradığı Zararların Tespiti ve Gelecekte Yaşanabilecek Benzer Olayların Etkilerinin En Aza İndirilmesi İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu", ilk toplantısını 14 Mayıs Çarşamba günü yapacak. Türkiye'de gerçekleşen zirai don olayının tüm yönleriyle araştırılması amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasına ilişkin TBMM Kararı, 17 Nisan'da Resmi Gazete'de yayımlandı. Geçen hafta içinde de kuruluşu tamamlanan ve üyeleri belirlenen Zirai Don Meclis Araştırma Komisyonu, 22 üyesiyle ilk toplantısını 14 Mayıs Çarşamba günü yapacak. Komisyon, ilk etapta belirlenen 3 aylık görev süresince, saha araştırması yapacak, ziraat odalarını, çiftçileri, üreticileri. Tarım ve Orman Bakanlığını, ilgili kamu kurumlarını dinleyecek ve zirai donun yol açtığı zararın boyutlarını ortaya koyacak. Komisyon üyelerinden CHP Niğde Milletvekili, Tarım, Orman ve Köy İşleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, zirai don olayının çok basite alınmaması gerektiğini belirterek, "36 ilde üreticiler etkilendi deyip geçmek doğru değil. Bunun çok ağır yansımaları olacak. Çiftçiye, tarım işçisine, ihracatçıya, tüketiciye her kesime zararı dokunacak. Ağustostan sonra fiyatlara yansıması ağır olacak" dedi. Komisyonun 14 Mayıs'taki ilk toplantısında başkan ve başkanvekili seçiminin yapılacağını, kurulların oluşturulacağını dile getiren Gürer, "Zirai don olayın boyutlarının her yönüyle ortaya çıkarılması gerekiyor. Bu yüzden araştırma komisyonunun kurulması önemli. İlgili her kesimi dinleyeceğiz, inceleyeceğiz, saha araştırması yapacağız. 3 ayda bir rapor ortaya koymaya çalışacağız" diye konuştu. Zirai Don Meclis Araştırma Komisyonu şu üyelerden oluştu: AK Parti: Abdullah Doğru (Adana), Hüseyin Özhan (Adıyaman), Adem Korkmaz (Burdur), Nilgün Ök (Denizli), Ercan Öztürk (Düzce), Ejder Açıkkapı (Elâzığ), Mevlüt Kurt (Kahramanmaraş), Bülent Tüfenkci (Malatya), Ali Kıratlı (Mersin), İbrahim Ufuk Kaynak (Ordu), Cüneyt Aldemir (Tokat) CHP: Bilal Bilici (Adana), Bekir Başevirgen (Manisa), Gülcan Kış (Mersin), Ömer Fethi Gürer (Niğde), İlhami Özcan Aygun (Tekirdağ) DEM Parti: Nejla Demir (Ağrı), Sinan Çiftyürek (Van) MHP: Mehmet Celal Fendoğlu (Malatya), Levent Uysal (Mersin) İYİ Parti: Yüksel Arslan (Ankara) Yeni Yol Partisi: Şerafettin Kılıç (Ankara)

Zirai Don Bursa Ovası'nda Hasar Bırakmadı

Bursa'nın Gürsu Ziraat Odası Başkanı Kamil Dönmez, Bursa ve birçok ilde etkili olan zirai don hadisesinin Bursa Ovası'nda ciddi bir zarar oluşturmadığını söyledi. Kentin en katma değerli tarım ürünlerinden armutta bu yıl 100 bin tonu aşkın üretim bekleniyor. Gürsu Ovası'nda şeftali ve nektarinde don sıkıntısı olmadığı ancak kent genelinde şeftalideki verimin yarı yarıya düşebileceği ifade ediliyor. Gürsu Ziraat Odası Başkanı Kamil Dönmez, ülkenin çok sayıda kentinde özellikle meyve ağaçlarında ciddi hasara yol açan zirai don hadisesinin yaşandığı günlerde Bursa Ovası'nda hava sıcaklığının sıfırın altında eksi 2 dereceye kadar düştüğünü ve yaklaşık 4 saat etkili olduğunu kaydetti. İznik, Yenişehir, İnegöl ve Orhangazi'deki kadar düşük sıcaklığın ve hasarın Gürsu Ovası'nda yaşanmadığını anlatan Dönmez, şöyle konuştu: "Ovada eksi 1,5-2 derecelik sıcaklıklar hasar oluşturmadı. Bazı ilçelerde ise özellikle armut ve şeftalide yüzde 90'lara varan hasarlar bıraktı. Gürsu'nun da içinde olduğu Kestel, Yıldırım ve Osmangazi'nin bir bölümünü kapsayan Bursa Ovası'nda zirai don, armut ve şeftaliyi teğet geçti diyebiliriz. Ancak Bursa geneline bakarsak şeftali ve nektarinde ciddi hasar var. Bursa'nın yıllık üretimi 100 bin civarında. Bunun 25 bin tonunu Gürsu üretiyor. Zirai don yüzünden Gürsu'da 20 bin tona geriler, Bursa genelinde ise bu yıl 35-40 bin ton civarında bir verim tahmin ediyoruz. Bunun da önemli bölümünü Bursa Ovası karşılayacak." Türkiye armut üretiminin yarısını Bursa'nın ürettiğini, Bursa'daki rekoltenin ise yarısını Gürsu'nun karşıladığını hatırlatan Dönmez, "Bursa'da yıllık 250 bin ton civarı santa maria ve deveci armudu üretimi yapılıyor. Yarı yarıya üretiliyor. İnegöl, İznik, Yenişehir ve diğer yerlerdeki zirai don nedeniyle bu yıl verim 170-180 bin tona geriler diye tahmin ediyoruz" dedi. Dönmez, bir afet ya da sorun yaşanmaması durumunda sadece Gürsu'da bu yıl 60 bin tona yakın deveci armudu, 45-50 bin ton da santa maria armudu üretimi beklediklerini vurgulayarak, "Birçok ilçede yüzde 90'a varan meyve kayıpları oluştu. Ülkenin birçok yerinde göre en az Bursa Ovası etkilendi diyebiliriz. Tüketici bu yıl meyveyi pahalı tüketir ancak çiftçi az ürünüyle kazanabilir mi zaman gösterecek" diye konuştu.

Zirai Don, Bal Üretiminide Vurdu

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, zirai don nedeniyle arıcıların büyük zarar gördüğünü belirterek, bu yıl bal üretiminin geçen senin çok altında olacağını kaydetti. Şahin, yaptığı açıklamada, ülkenin önemli bölümünde etkili olan, tarım sektöründe ciddi sorunlara yol açan zirai don hadisesinin bahçelerde elma, şeftali, kayısı, kiraz, vişneyi, doğada otları ve kır çiçeklerini öldürdüğünü söyledi. Kır çiçekleri ve meyve çiçekleri öldükten sonra arıcıların yapacağı iş kalmadığını vurgulayan Şahin, "Meyvecilik zarar gördüyse bir daha çok zarar gördük. Tarımsal üretimin en önemli unsuruyuz biz. Tarımsal üretim için emek veriyorduk. Emek vereceğimiz bir şey kalmadı, tarım sektörü çok ciddi derin yara aldı. Doğada, tarlada arıların çalışacağı alan, bir şey kalmadı" dedi. Şahin, tarım sektörünü gökyüzüne çıkaranı, katma değer üretenin arıcılık olduğunu dile getirerek, döllenmede ve verimde arıların büyük öneminin bulunduğunu anlattı. Arıların gelişemediğine ve zararın hesap edilemeyecek boyutta olduğuna dikkati çeken Şahin, şöyle konuştu: "Don zararından sonra üçüncü, dördüncü çiçekler gelse bile bize faydası olmayacak çünkü arılarımız gelişmedi. Arılar gelişseydi üçüncü dördüncü çiçekte bal alabilecektim. Ben komple zarar gördüm. Arılarda da ciddi harar oluştu. Orta Anadolu'daki arılarımızda ciddi zarar var. Kırıkkale'deki arıların yüzde 80'i zarar görmüş, kışlatma sürecinde. Dengesiz hava şartlarından oluştu bu zarar. Geçen yıllarda arıcılarımıza kovan başına dörder beşer kilo şeker veriliyordu bu yıl hiçbir şey verilmedi. Şeker verilebilseydi belki bu kadar zarar oluşmayacaktı. Arıcılar desteklerini alamadı. Ocak şubatta yatıyordu normalde nisan geldi halen destek alamadık. Arıcılar perişan oldu." "Bal üretiminde ciddi kayıp oluşacak" Meyve üreticilerinin durumunun kötü olduğunu ancak arıcılarda ise çarpan etkisiyle daha ciddi boyutlarda zarar ortaya çıktığını belirten Şahin, şunları söyledi: "İleriye dönük plan program yapamıyoruz. Türkiye'nin uzun yıllar ortalaması 115 bin ton bal üretimi. Geçen yıl 80 in ton civarında üretim oldu ve kendi ihtiyacımızı karşıladık. 2025 yılına yönelik öngörüde bulunamıyorum. Ülkede üretilen balın yüzde 35-40'ı çam balından oluyor. Ege ve Akdeniz'deki çam ormanlarından üretiliyor. İklimsel değişiklikler önemli sorun. Temmuzda kavurucu sıcaklar olursa bal üretimi olumsuz etkilenecek. Arıcılarımız her zaman arılarını dinç tutmak zorunda yavru faaliyetleri en üst seviyede olmalı. Bu yıl 80 bin ton bile çok uzak kalıyor bal üretiminde. Ciddi kayıp oluşacak maalesef."

"Zirai donun yaşandığı bölgeler afet bölgesi ilan edilmeli" çağrısı

Zirai don nedeniyle Bursa'nın bazı ilçelerindeki meyve ağaçlarında yüzde 80'e varan kayıpların olduğu bildirildi. Ülkenin önemli bölümünde etkili olan zirai don Bursa'daki tarım ürünlerinde de ciddi hasar oluşturdu.Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ekipleri, üreticilerden gelen talepler üzerine saha çalışmalarına ağırlık verdi ve hasar tespit çalışmalarına başladı. Ekiplerin yaptığı ilk tespitler çerçevesinde ilçelere göre değişmekle beraber özellikle meyvelerde yüzde 30 ila 80 arasında kayıpların oluştuğu öğrenildi. Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Fevzi Çakmak da Bursa'nın yüzde 70'ine yakınında hasar oluştuğuna dikkati çekerek "Kiraz, erik, kayısı, şetfali, nektarin ve hatta cevizde bile ciddi anlamda zararlar var. İznik, Orhangazi, İnegöl, Kestel'de hasar oranları çok daha ciddi boyutlarda" dedi. Geç donların, meyve ağaçların en hassas olduğu çiçek ve tomurcuk döneminde yaşandığını vurgulayan Çakmak, "Bu zamanda yakalanınca bütün çiçek ve meyve tomurcukları dondu. Zirai donun Bursa'daki faturası çok ağır oldu" diye konuştu. Çakmak, sadece Bursa değil tüm Türkiye'de benzer sorunlar ve kayıpların olduğunu belirterek, "Bu yıl meyveyi pahalıya yiyeceğiz. Çiftçi gerçekten mağdur. Sadece sigorta yaptıranlar değil zirai dondan etkilenen tüm çiftçilerin desteklenmesi gerekiyor. Don hadisesinin yaşandığı bölgeler zaman geçirilmeden afet bölgesi ilan edilmelidir. Çiftçilerin en azından zararının karşılanması gerekiyor. Bütün çiftçilerimize, ülkemize geçmiş olsun diyorum gerçekten son derece üzgünüz" ifadesini kullandı.

Yaşanan Zirai Don Çiftçiyi Etkilemedi

Sivas Ziraat Odası Başkanı Hacı Çetindağ, Sivas’ta yaşanan zirai dona ilişkin açıklamalarda bulundu. Başkan Çetindağ, Mart ayında yaşanan zirai donun çiftçiyi olumsuz etkilemediğini ifade ederek, “Çiftçilerimizin bu aylarda çok dikkatli olması lazım. Gereken önlemleri almaları lazım” ifadelerini kullandı. Sivas’ta kış boyunca kar yağışının olmaması çiftçileri olumsuz etkiledi. Toprağın yeterli suyu alamaması ile birlikte Mart ayında Sivas Valiliği zirai don uyarısında bulunmuştu. Hava sıcaklığının gece saatlerinde sıfırın altına düştüğü ve yoğun kar yağışlarının yaşandığı Sivas’ta Ziraat Odası Başkanı Hacı Çetindağ, ekili ürünlerin soğuk havadan zarar görmediğini söyledi. “Çiftçilerimizin bu aylarda çok dikkatli olması lazım” Mart ayının Sivas’ta soğuk geçtiğini ifade eden Başkan Hacı Çetindağ, “Sivas’ta zirai donun etkileyeceği bir sıkıntı olmadı. Güneydoğu ve Akdeniz illerine göre biz baharı biraz daha geç yaşıyoruz. Şu anda çiftçimizi çok etkileyen bir durum yok. Şeker pancarı ve patates ekilip ağaçlarımız tam tomurcuk açmış olsaydı zirai don Sivas’ta büyük sıkıntıya sebep olurdu ama şu anda bir sıkıntı yok. Bu ilerde olmayacağı anlamına gelmiyor. Bilhassa meyvecilik, seracılık yapan çiftçilerimizin bu aylarda çok dikkatli olması lazım. Gereken önlemleri almaları lazım. Mümkün olduğu kadar saman balyaları yakarak ve farklı teknikler kullanarak zirai dona engel olabilirler. Çok şükür ki şu anda ekili ürünlerimizde bir hasar yok” dedi. Kar yağışının az olmasına bağlı olarak sulama kaynaklarının yetersizliğine de değinen Hacı Çetindağ, şu ifadelere yer verdi: “Kış boyunca kar olmadığında yer altı sularında, barajlarda, akarsularda sorun yaşanır. Endüstriyel bitkiler sulama ister. Sadece yağmur ile olmuyor. Kar yağmadığı sürece sıkıntılar buradan başlıyor. Çiftçilerimizin su kullanımına dikkat etmesi lazım. Mümkün olduğu kadar salma sulama değil akıllı sistemlerle daha az su ile daha fazla verim almaları için çiftçilerimizi gece gündüz uyarıyoruz, uyarmaya da devam edeceğiz.”

#Zirai Don