Bir süreden beri NOT Defteri’nde, Dünya, Türkiye ve Bursa için yaptıkları ile unutulmayan isimlerin ortaya koydukları inanılmaz gelişmeleri anlatmaya, Kuyruklu yıldız başlığı altında tanıtmaya çalışıyoruz. Bu hafta, Kuyruklu yıldız kategorisinde bulunmayı fazlası ile hak eden ve “Dünyanın ilk kadın savaş pilotu” unvanını alan Bursalı Sabiha Gökçen’in yaşam öyküsünü paylaşacağım. Özetle, “kuyrukluyıldız” sıfatını en fazla hak eden cesur bir Türk kadınının başarı ile dolu yaşamından kesitleri birlikte yaşayacağız.
Göklerin kızı Sabiha kimdir?
Gazi Mustafa Kemal, Bursa ziyaretlerinden birinde Hünkar köşkünde kalır… Nefis doğa içinde ve Temenyeri mevkiindeki köşkün yakınında sadece bir kaç ev bulunmaktadır. Gazi bir ara köşkün bahçesine çıkar ve ısrarla kendini görmek isteyen küçük bir kızı fark eder. Önce onunla konuşur ve ilgilenir. Sonrada himayesine almaya karar verir. O küçük kızın adı Sabiha’dır ve takvimler 1925 yılının ekim ayını gösterir... Hikayenin başlangıcı da çok ilginçtir. Bursa vilayet baş katibi olan hafız Mustafa İzzet bey ile Hayriye hanımın kızları Sabiha, 22 mart 1913'te Bursa’da dünyaya gelir. Anne ve babasını küçük yaşta kaybeden ve ağabeyi tarafından büyütülen Sabiha, 1925'te henüz 12 yaşındayken, evlerinin yakınındaki Hünkar Köşkü’nde konaklayan Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal’e ulaşmayı ve okuma istediğini iletmeyi başarmıştır. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, ağabeyinden izin alarak, zor şartlar altında yaşayan Sabiha'yı evlat edinir ve Ankara’ya götürür. Sabiha, Çankaya İlkokulu, Arnavutköy Amerikan Kız Kole ji ve Üsküdar Amerikan Kız Koleji’nde eğitim görür. Bir süre Fransızcasını ilerletmek amacıyla Paris’te bulunur.1934'te soyadı Kanunu’nun çıkmasından sonra Mustafa Kemal Paşa Sabiha'ya Gökçen soyadını verir. Sabiha Gökçen, Atatürk’ün de destek vermesi ile 1935'teTürk Hava Kurumu’nun Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu'na girer, Ankara'da yüksek planörcülük brövelerini alır. Gökçen, yedi erkek öğrenciyle birlikte Kırım'a gönderilerek altı aylık yüksek planörcülük eğitimini Koktebel Yüksek Havacılık Okulu’nda tamamlar. Eskişehir Havacılık Okulu’nda Sami Uçan ve Muhittin beyden özel uçuş eğitimi alır. 25 Şubat 1936'da ilk defa motorlu uçak ile uçmaya başlar. 12 yaşında Gazi Mustafa Kemal’in evlatlığı olan o küçük kız, öğrenimini bitirir ve aldığı kurslar sonucu Türkiye’nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen olur. Bir süre Eskişehir’de havacılık kurslarını takip eder ve pilotluğa adımını atar. Genç Sabiha, savaş pilotu eğitimlerinden de geçirilir. Bursa’da Hünkar Köşkü’nün bahçesinde başlayan bu inanılmaz serüven, “dünyanın ilk askeri kadın pilotunu yaratmıştır”. Gazi son derece mutludur…
Atatürk ve Sabiha Gökçen Bursa’da
Atatürk , manevi kızı pilot Sabiha Gökçen’in Bursa’ya yapacağı bir gösteri uçuşu sonrasında, onu karşılamak ve böylece gençleri ve özellikle kadınları havacılığa özendirmek amacıyla, 6 Haziren 1936 günü 15.30’da İstanbul’dan Kalamış vapuru ile hareket eder.Saat 18.30’da Mudanya’ya ve oradan da 19.30’da otomobille Bursa’ya gelir. Sabiha Gökçen, ertesi günü saat 16.20’de çift kanatlı uçağı ile Yeşilköy’den havalanır ve 17.00’de Bursa’da “Atıcılar Havaalanı”na iner. Vali Şefik Soyer, Belediye Başkanı Cemil Öz, kolordu ve tümen komutanları, Bursa Belediyesi ve Türkkuşu temsilcileri ile öğrenci ve gençlerden oluşan kalabalık bir karşılama kurul, Atıcılar’da hazır beklemektedir. Atatürk, karşılamaya gelenlerin başında yer alır.Sabiha Gökçen uçaktan inince, Türkkuşu’ndan Neyir adlı genç kız bir buket çiçek sunar. Atatürk de manevi kızını “Hoş geldin” diyerek kutlar ve Bursa üzerinde havadan bir tur atmasını ister. Bunun üzerine yeniden havalanan Sabiha Gökçen, doğduğu ve 12 yaşına dek yaşadığı Bursa’nın üzerinde bir gösteri uçuşu yapar. Yeniden alana indikten sonra , Atatürk ve kent yöneticileri ile birlikte otomobille Bursa’ya gidilir. Çekirge’deki köşkte dinlenen Atatürk, ertesi gün akşam üzeri Mudanya’dan İstanbul’a, oradan da Ankara’ya gider. Bursa için gerçekten çok önemli olan bu gelişmeyi izleyenler arasında olanlar, ailenin genç fertlerine bu olayı gururla aktarır. Türkkuşu’nda eğitim alan ve 23 yaşındaki genç Rauf Alpay da yıllar sonra o günü oğlu Selçuk Alpay’a şöyle anlatır:
“Sabiha Hanım, meydana inince Atatürk uçağın yanına yaklaştı. Tabi bizler de arkasından… Atatürk önce Sabiha Hanım’ın elini sıktı ve elleriyle işaret ederek, ‘Böyle iki teker aynı anda değerek mi indin, yoksa bir teker önce mi değdi?’ diye sordu. Sabiha Hanımdan iki teker aynı anda cevabını alınca da gülümseyerek bir daha havalanmasını söyledi. Bu ikinci uçuş gösterisi, Bursalı genç Türkkuşu üyelerinin heyecanını ve havacılığa ilgisini daha da artırmıştı. Ertesi günlerde (8-9 Haziran 1936) Türkkuşu’nda ders alan öğrenciler köylülere gösteri uçuşları yaptılar. Temmuz’da ise İnönü Planör Kampına gidecek olan öğrenciler belirlendi ve Atatürk Anıtı’nda yapılan törenle yolcu edildiler. Bursalı genç havacılar, İnönü’de hemşerileri Emrullah Âli’den de ders alacaklardı. Kasım 1936’da Ankara’da başarılı atlayışlar yapan kız ve erkek paraşütçüler Türk Hava Kurumu idarecileri ve aileleri tarafında Kestel’de otomobillerle karşılandı. Yanlarında Emrullah Âli Yıldız da vardı. Yıldız, Bursa’da ortaokul öğrencilerine planörcülük ve paraşütçülük dersi verdi.”
Sabiha Gökçen 1937 yılında bir kalkışma sonucu başlatılan Dersim harekatına da katılır. 1938 yılında ise, 5 gün süren Balkan Turu’nu tek başına gerçekleştirir. Mustafa Kemal Atatürk son günlerinde hayalini gerçeğe dönüştürmüş, Türk kadınının göklerdeki hakimiyetini dosta düşmana göstermiştir. Yaşamı boyunca çok sayıda başarı belgesi ve bröve ile ödüllendirilen Sabiha Gökçen, birikimini de gençlerin eğitimine sarf eder…Onurlu, gururlu ve başarı dolu 88 yıl süren bir ömür geçirir. Türkiye Cumhuriyeti’nin emekleme döneminde, özellikle göklerine hakimi bir kadın olarak tarih sayfalarına geçerken, bir dehanın yarattığı sembol olarak, gönüllerdeki yerini çoktan almıştır. Sabiha ve Gökçen kelimeleri, bir gelişmenin, kadın yüceliğinin sembolü olmuştur. Balkan turu, Gökçen’in göklerin kızı olarak dünyaca anılmasını sağlar.1953 ve 1959'da davet edildiği ABD'de, Türk toplumu ve Türk kadınını tanıtır. Son uçuşunu 1996'da ve 83 yaşında Fransız pilot Daniel Acton eşliğinde Falcon 2000 uçağıyla yapar. Aynı yıl, havacılık kariyerinin en büyük ödülünü alır. Amerikan Hava Kurmay Koleji'nin mezuniyet töreninde"dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri" seçilir. Bu ödüle layık görülen ilk ve tek kadın havacıdır. Sabiha Gökçen 2001 yılında, doğum günü olan 22 Mart’ta 88 yaşında hayata gözlerini yumar.
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
İSMAİL KEMANKAŞ
Kuyruklu yıldızlar
Bir süreden beri NOT Defteri’nde, Dünya, Türkiye ve Bursa için yaptıkları ile unutulmayan isimlerin ortaya koydukları inanılmaz gelişmeleri anlatmaya, Kuyruklu yıldız başlığı altında tanıtmaya çalışıyoruz. Bu hafta, Kuyruklu yıldız kategorisinde bulunmayı fazlası ile hak eden ve “Dünyanın ilk kadın savaş pilotu” unvanını alan Bursalı Sabiha Gökçen’in yaşam öyküsünü paylaşacağım. Özetle, “kuyrukluyıldız” sıfatını en fazla hak eden cesur bir Türk kadınının başarı ile dolu yaşamından kesitleri birlikte yaşayacağız.
Göklerin kızı Sabiha kimdir?
Gazi Mustafa Kemal, Bursa ziyaretlerinden birinde Hünkar köşkünde kalır… Nefis doğa içinde ve Temenyeri mevkiindeki köşkün yakınında sadece bir kaç ev bulunmaktadır. Gazi bir ara köşkün bahçesine çıkar ve ısrarla kendini görmek isteyen küçük bir kızı fark eder. Önce onunla konuşur ve ilgilenir. Sonrada himayesine almaya karar verir. O küçük kızın adı Sabiha’dır ve takvimler 1925 yılının ekim ayını gösterir... Hikayenin başlangıcı da çok ilginçtir. Bursa vilayet baş katibi olan hafız Mustafa İzzet bey ile Hayriye hanımın kızları Sabiha, 22 mart 1913'te Bursa’da dünyaya gelir. Anne ve babasını küçük yaşta kaybeden ve ağabeyi tarafından büyütülen Sabiha, 1925'te henüz 12 yaşındayken, evlerinin yakınındaki Hünkar Köşkü’nde konaklayan Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal’e ulaşmayı ve okuma istediğini iletmeyi başarmıştır. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, ağabeyinden izin alarak, zor şartlar altında yaşayan Sabiha'yı evlat edinir ve Ankara’ya götürür. Sabiha, Çankaya İlkokulu, Arnavutköy Amerikan Kız Kole ji ve Üsküdar Amerikan Kız Koleji’nde eğitim görür. Bir süre Fransızcasını ilerletmek amacıyla Paris’te bulunur.1934'te soyadı Kanunu’nun çıkmasından sonra Mustafa Kemal Paşa Sabiha'ya Gökçen soyadını verir. Sabiha Gökçen, Atatürk’ün de destek vermesi ile 1935'teTürk Hava Kurumu’nun Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu'na girer, Ankara'da yüksek planörcülük brövelerini alır. Gökçen, yedi erkek öğrenciyle birlikte Kırım'a gönderilerek altı aylık yüksek planörcülük eğitimini Koktebel Yüksek Havacılık Okulu’nda tamamlar. Eskişehir Havacılık Okulu’nda Sami Uçan ve Muhittin beyden özel uçuş eğitimi alır. 25 Şubat 1936'da ilk defa motorlu uçak ile uçmaya başlar. 12 yaşında Gazi Mustafa Kemal’in evlatlığı olan o küçük kız, öğrenimini bitirir ve aldığı kurslar sonucu Türkiye’nin ilk kadın pilotu Sabiha Gökçen olur. Bir süre Eskişehir’de havacılık kurslarını takip eder ve pilotluğa adımını atar. Genç Sabiha, savaş pilotu eğitimlerinden de geçirilir. Bursa’da Hünkar Köşkü’nün bahçesinde başlayan bu inanılmaz serüven, “dünyanın ilk askeri kadın pilotunu yaratmıştır”. Gazi son derece mutludur…
Atatürk ve Sabiha Gökçen Bursa’da
Atatürk , manevi kızı pilot Sabiha Gökçen’in Bursa’ya yapacağı bir gösteri uçuşu sonrasında, onu karşılamak ve böylece gençleri ve özellikle kadınları havacılığa özendirmek amacıyla, 6 Haziren 1936 günü 15.30’da İstanbul’dan Kalamış vapuru ile hareket eder.Saat 18.30’da Mudanya’ya ve oradan da 19.30’da otomobille Bursa’ya gelir. Sabiha Gökçen, ertesi günü saat 16.20’de çift kanatlı uçağı ile Yeşilköy’den havalanır ve 17.00’de Bursa’da “Atıcılar Havaalanı”na iner. Vali Şefik Soyer, Belediye Başkanı Cemil Öz, kolordu ve tümen komutanları, Bursa Belediyesi ve Türkkuşu temsilcileri ile öğrenci ve gençlerden oluşan kalabalık bir karşılama kurul, Atıcılar’da hazır beklemektedir. Atatürk, karşılamaya gelenlerin başında yer alır.Sabiha Gökçen uçaktan inince, Türkkuşu’ndan Neyir adlı genç kız bir buket çiçek sunar. Atatürk de manevi kızını “Hoş geldin” diyerek kutlar ve Bursa üzerinde havadan bir tur atmasını ister. Bunun üzerine yeniden havalanan Sabiha Gökçen, doğduğu ve 12 yaşına dek yaşadığı Bursa’nın üzerinde bir gösteri uçuşu yapar. Yeniden alana indikten sonra , Atatürk ve kent yöneticileri ile birlikte otomobille Bursa’ya gidilir. Çekirge’deki köşkte dinlenen Atatürk, ertesi gün akşam üzeri Mudanya’dan İstanbul’a, oradan da Ankara’ya gider. Bursa için gerçekten çok önemli olan bu gelişmeyi izleyenler arasında olanlar, ailenin genç fertlerine bu olayı gururla aktarır. Türkkuşu’nda eğitim alan ve 23 yaşındaki genç Rauf Alpay da yıllar sonra o günü oğlu Selçuk Alpay’a şöyle anlatır:
“Sabiha Hanım, meydana inince Atatürk uçağın yanına yaklaştı. Tabi bizler de arkasından… Atatürk önce Sabiha Hanım’ın elini sıktı ve elleriyle işaret ederek, ‘Böyle iki teker aynı anda değerek mi indin, yoksa bir teker önce mi değdi?’ diye sordu. Sabiha Hanımdan iki teker aynı anda cevabını alınca da gülümseyerek bir daha havalanmasını söyledi. Bu ikinci uçuş gösterisi, Bursalı genç Türkkuşu üyelerinin heyecanını ve havacılığa ilgisini daha da artırmıştı. Ertesi günlerde (8-9 Haziran 1936) Türkkuşu’nda ders alan öğrenciler köylülere gösteri uçuşları yaptılar. Temmuz’da ise İnönü Planör Kampına gidecek olan öğrenciler belirlendi ve Atatürk Anıtı’nda yapılan törenle yolcu edildiler. Bursalı genç havacılar, İnönü’de hemşerileri Emrullah Âli’den de ders alacaklardı. Kasım 1936’da Ankara’da başarılı atlayışlar yapan kız ve erkek paraşütçüler Türk Hava Kurumu idarecileri ve aileleri tarafında Kestel’de otomobillerle karşılandı. Yanlarında Emrullah Âli Yıldız da vardı. Yıldız, Bursa’da ortaokul öğrencilerine planörcülük ve paraşütçülük dersi verdi.”
Sabiha Gökçen 1937 yılında bir kalkışma sonucu başlatılan Dersim harekatına da katılır. 1938 yılında ise, 5 gün süren Balkan Turu’nu tek başına gerçekleştirir. Mustafa Kemal Atatürk son günlerinde hayalini gerçeğe dönüştürmüş, Türk kadınının göklerdeki hakimiyetini dosta düşmana göstermiştir. Yaşamı boyunca çok sayıda başarı belgesi ve bröve ile ödüllendirilen Sabiha Gökçen, birikimini de gençlerin eğitimine sarf eder…Onurlu, gururlu ve başarı dolu 88 yıl süren bir ömür geçirir. Türkiye Cumhuriyeti’nin emekleme döneminde, özellikle göklerine hakimi bir kadın olarak tarih sayfalarına geçerken, bir dehanın yarattığı sembol olarak, gönüllerdeki yerini çoktan almıştır. Sabiha ve Gökçen kelimeleri, bir gelişmenin, kadın yüceliğinin sembolü olmuştur. Balkan turu, Gökçen’in göklerin kızı olarak dünyaca anılmasını sağlar.1953 ve 1959'da davet edildiği ABD'de, Türk toplumu ve Türk kadınını tanıtır. Son uçuşunu 1996'da ve 83 yaşında Fransız pilot Daniel Acton eşliğinde Falcon 2000 uçağıyla yapar. Aynı yıl, havacılık kariyerinin en büyük ödülünü alır. Amerikan Hava Kurmay Koleji'nin mezuniyet töreninde "dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri" seçilir. Bu ödüle layık görülen ilk ve tek kadın havacıdır. Sabiha Gökçen 2001 yılında, doğum günü olan 22 Mart’ta 88 yaşında hayata gözlerini yumar.