Bu sorunun yanıtı oldukça fazla…Belki, astronomik kira artışlarına fren yaptırmak veya “sertifika! İle para toplayarak, bir ölçüde Bakanlık açısından finansal bir nefes almak, ya da projenin başlaması ve inşaatlar için can suyu olarak da bu model amaçlanmış olabilir. Çevre Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un açıklaması bence çok net. Her konuyu açıklıkla belirtmiş. Şöyle diyor; “Gayrimenkul sertifikası, bir evin küçük bir hissesi olacak. Sertifikalar Borsa İstanbul’da işlem görecek. İsteyen sertifikaları biriktirip evin sahibi olacak, isteyen yatırımcı olarak değer artışından pay alacak. Birikimler her an nakde çevrilebilecek. İki ya da daha fazla kişi sertifikaları birleştirip aynı konuta ortak olabilecek. Buraya kadar gayet makul gibi görünen bir proje. Ama şurası bir gerçek ki, yine elinde birikmiş parası olanlar için mükemmel. Ev alma niyeti bile olmasa, sertifika alış verişleri ile, borsa oyunu gibi kazanç sağlanabilecek bu yolla. Enflasyonun altında zam alabilen sabit gelirli çalışanlar için, yine çıkmaz sokak. Gerçek niyet ev sahibi olmak ise, uzun bir süre ve de hızını azaltan bir enflasyonist dönem gerekecek. Uzun sözün kısası, “paradan para kazananlar” için elverişli bir durum. Dar ve sabit gelirliler için Sosyal Konut Projesi, ancak, “Eski Türkiye’de” olduğu gibi, kamu kuruluşlarının bu işin içinde bir yüklenici ve finansör gibi rol alması ile gerçekleşebilir. Şimdilik görünen şekli ile “Sertifika ile ev projesi” bana bunları anlatıyor.

Bir de benim hafızamın arada bir çıkış yaptığı anlardan biri gibi bu proje…

İlk duyduğumda ve içeriğini okuduktan sonra, beni 64-65 yıl öncesine götürdü. Yani çocukluğuma…Bir kamu kurumunda emekçi olan babam maaşını aldıktan sonra, artık elinde para gibi, yeşil renkli bir kâğıtla gelmeye başlamıştı. Ben de sanırım ilk okula yeni başlamıştım. Annem” Bu ne? ” diye sorunca, o da “Tasarruf Bonosu” diye cevap vermişti. Sonra bu kağıt para benzeri banknotlar artmaya başladı. Belki de bir süre sonra satıldı galiba…

Bu durumu hatırlayınca, küçük bir araştırma ile “Tasarruf Bonosu” hakkındaki bilgiye erişiverdim. Farklı ağızlardan, farklı yanıtlar çıksa da ortak noktası, kamuda çalışanların maaşlarından her ay bir kesinti karşılığı söz konusu bu bonoların verilmesiydi. Bir süre sonra da, faizleri de eklenerek tamamen nakde çevrildiği gibi bir sonucu hatırlıyorum. Ama kaç yılda sonuçlandı onu bilemedim. Yetmedi, hafızamı bir kez daha zorladım, 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi yapıldıktan ve de yargılamalar ve uygulamaları bittikten sonra, vatandaş, ülke hazinesinin tükendiği ile yüzleşti ki, tasarruf bonosu uygulaması başlatılmıştı. Hatta alyans kampanyası bile yapıldı. Anne ve babam nişan yüzüklerini verdiler. Babam bir daha alyans takmadı. Anneme yeni bir yüzük alınarak bu konu kapandı. Yine konumuza dönelim.Tasarruf bonosu konularında bilgisayarda küçük bir araştırma yaptım ve şu cümlelere rastladım. Olay aynen şöyle gelişmiştir;

27 Mayıs 1960 İhtilali sonrası Maliye Bakanı olan Hilmi İncesulu adındaki zat, “tasarruf bonosu” adıyla maaşlardan belli bir oranda para kesilmesi fikrini Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’e aktarmış ve bu görüş Gürsel tarafından çok beğenilmiştir.DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) , bu fikrin gerçekçi olmadığını belirtse de, yetkililer tasarruf bonosunu “kalkınmanın etkili finansman aracı” olarak yeniden gündeme getirir.Milli Birlik Komitesi bonoların kısa vadede mali krize çözüm olacağını düşünür. ayda 300 tl. den fazla geliri olan herkesin maaşından, yani kaynağından kesilecek olan paraya karşılık, düzenlenecek bonolarla yeni kurulacak olan kamu kuruluşlarında “ortaklık belgesi” verilmesi görüşü benimsenir. Ama ilerleyen yıllarda bonolar vatandaşın elinde kağıt tomarı olarak kalır. Bu süreçte bir de bono simsarları türemiş ve satın aldıkları bonoları daha fazla fiyat ile satarak voliyi vurmuşlar.

Sahi biz bu sertifikalı ev projesine nereden geldik ? Üstelik ülkemizde, bir sıkıntı, mali bir bozukluk, hele Allah korusun, darbe falan yokken !!!