Bu hafta not defterimin, gerçekten çok önemli bir sayfasından pasajlar sunacağım. Türkiye’de İstanbul Film Festivali dışında, bu anlam ve isim ile bir başka etkinlik yoktur. İlklerin şehri Bursa, bu anlamda yine bir ilki başaracaktır.
Demokrat Parti'nin çizgisiyle eş zamanlı olarak, önce yükselen, sonra da düşüşe geçen Bursa,27 Mayıs İhtilali sonrası çok üzgün, hüzünlüve mutsuzdur 1962'nin yazında...Yeni rejimin temsilcileri ve CHP milletvekilleri Bursa halkı ile barışmak amacı ile önemli bir etkinlik düzenlemek ister ve Türkiye’nin ilk kültür-sanat festivali doğar.Buna rağmen Bursa 27 Mayıs'ın mimarlarına karşı tepkilidir. Zaten 1961 Anayasası'na hayır diyerek bunu açıkça ifade etmiştirr...
Dönemin valisi Enver Kuray ile birlikte CHP milletvekili Sadrettin Çanga, Bursalılar’ın gönlünü kazanmak için festival kelimesini telaffuz eder 1962'nin başlarında... Festival onayı alındıktan sonra Bursa Turizm Tanıtma Derneği yoğun bir çalışma başlatır. Buna karşın muhalif gruplar faşing ile festivalin benzerliğine vurgu yaparak bu etkinliğe karşı tavır takınır.Ortalıkta dolaşan bazı sözler, halkı ilk anda çok etkiler. İktidar karşıtları, festival bahanesi ile batıdaki ülkelerde olduğu gibi, halkın bir bölümünün, çeşitli ahlaksızlıklar içinde olabileceğini yayar ve buna kanıt olarak festival yerine “faşing” benzetmesi yaparlar. İlk başta bu durum halkı oldukça etkiler, ilk iki gündeki etkinlikler, ilgiyi giderek artırır.
İlk Festival için anlamlı tarih
Bursa'nın Yunan işgalinden kurtuluş gününü de içine alacak gibi 7-12 eylül 1962 tarihleri arası, takvim olarak belirlenir...Halk oyunları temel unsur olacaktır. O yıllarda Bursa'da, Mustafa Tahtakıran'ın Kılıç Kalkan Ekibi ve Orhaneli gruplarının dışında, Balkan müziği eşliğinde gösteri yapan Zafer Ekibi vardır. Milletvekili Çanga'nın girişimiyle yurt dışından İsrail Ekibi çağrılır.
7 Eylül 1962 Cuma günü Bursalılar çok heyecanlıdır. Atatürk caddesindeki tören geçişinin ardından start verilir. Festivalin ilk korteji Setbaşı’ndan başlayarak, Atatürk Caddesi boyunca, gösterileri ile halkı selamlar.
Festivale,d önemin protokolü de büyük ilgi gösterir. Milli Savunma Bakanı İlhami Sancar, Gümrük ve Tekel Bakanı Orhan Öztrak ile Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay Bursa'ya gelir.
Halk oyunları ekiplerinin gösterisinin yanında, Ahmet Vefikpaşa Tiyatrosu'nda "Fareler ve İnsanlar" oyunu sergilenirken, Kültürpark Sineması’nda da “Yılanların Öcü” filmi gösterime girer...Bu iki etkinlik 27 Mayıs sonrasının rejimini de yansıtır.İlk iki gecede Kültürpark'a tam 50 bin kişigelir150 bin nüfusu olan Bursa'da...Çay bahçeleri dolup taşar. Halk kısa süre için de olsa mutludur. En azından aileler geceleri de yapılan etkinlikleri keyifle izler.
Festival tarihi değişiyor
İlki 7-12 Eylül 1962 tarihleri arasında gerçekleştirilen Bursa Festivali’nin ikincisinde, turizm mevsimi düşünülerek tarih 7-12 Temmuz olarak belirlenir. Bursa festivali, halkların kaynaşması anlamında çok önemli bir misyon üstlenmiş ve bunu da başarmıştır... Önce Enver Kuray, ardından Ertuğrul Ünlüer, vali olarak Bursa Festivali'ne tam anlamıyla ağırlığını koyar. Kent, Bursa Turizm Tanıtma Derneği aracılığıyla sivil girişim desteği verir.
1963’teki ikinci festivale ilgi büyük olur. Yerli ve az sayıdaki yabancı ekipleri izlemek için çok sayıda yerli turist Bursa’ya gelir. İlk festivalin ardından, katılımcı ekip sayısı giderek artar. Yurt içinden gelenlerin dışında Avrupa ekiplerine de davet gönderilir.Yıllar geçtikçe Bursa Festivali içeriği giderek zenginleştirilir. Festival gösterileri, Kültürpark ve açılış korteji dışında bazı semtlerde de sergilenir. Bir kısım gösteri de Atatürk Stadyumu içine alınır.
Festival haberleri, yerel gazetelerin manşetini oluşturur.
İkinci kez yapılan Bursa Festivali’nde, iki yabancı ekip için Bursa çevresinde geziler organize edilir. Bir anlamda Bursa tanıtımı yapılır yabancı ekiplere…
Festival ve kardeşi Bursa Fuarı
Temmuz ayındaki festival etkinliğine, Bursa'nın karakterini yansıtırcasına, Bursa Fuarı da eklenir. Temmuz'un ikinci haftası festival, kalan günleri de fuar olarak organize edilir. Bu yeni etkinlik, cadde ve sokaklardan Kültürpark içine tamamen taşınmış ve yeni yerleşim alanını benimsemiştir.Türkiye’nin ilk sanayi çarşısı ve yine ilk organize sanayi bölgesine sahip Bursa, Samsun’un ardından ikinci milli fuarı da açar. Bursa Fuarı, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ile Bursa Belediyesi’nin ortak çalışması ile organize edilir.
Bursa Festivali’nin ilk konuğu Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunayolur. İlk "Bursa Milli Fuarı", 179 dönümlük bir alan üzerinde, 7 Temmuz 1964 günü açılır ve 31 Temmuz 1964'e kadar sürer.
Türkiye’nin ilklerinden olan festival ve fuar, Bursa için artık klasikleşir. Beş yıl geride kalmış, temmuz ayları Bursa’yı çekim merkezi yapmıştır.
İlk Bursa Festivali’ne Genelkurmay Başkanı olarak katılan Cevdet Sunay, Cumhurbaşkanı seçildiği 1966 yılında bu kez Bursa Milli Fuarı’nın da en önemli konuğudur.Cumhurbaşkanı Sunay, Bursa Milli Fuarı’nı dikkatle gezerken, Tophane Endüstri Meslek Lisesi standına özel ilgi gösterir.
Öncü Bursa sergileri
Bursa, Osmanlı döneminde fuar deneyimini iki kez yaşamıştır. İlk sergi, Padişah İkinci Abdülhamit’in Osmanlı tahtına çıkış yıldönümü olan 19 Ağustos 1322 (1 Eylül 1906) tarihinde "Mâmûlât ve Mahsulât Sergisi" adıyla, Hamidiye Mekteb-i Idadisi'nin (Bursa Erkek Lisesi) 21 oda ve salonunda düzenlenir. İkinci serginin açılışı 23 Temmuz 1909'da, Padişah Mehmet Reşat'ın koruması altında yapılır. Bu ikisine benzer üçüncü sergi, 1923 yılında gerçekleştirilir.
Artık yarışma zamanı
1966 yılında Bursa Festivali’ne yerli ekiplerin yanı sıra üç yabancı folklor grubu daha katılır ve iki ayrı kategoride yarışma düzenlenir.
Yabancı müzisyen ve folklor oyuncuları Bursalıların ilgi alanındadır.
Yerli ve yabancı olarak iki ayrı kategoride yapılan yarışmalar için halk oyuna başvurulur. Halk oylaması sonucunda, yabancılarda Romanya, yerliler de Bursa Zafer ekibi birinci olur.
Festival ve fuar ve halk dansları yarışması
Bursa fuarı bir süre tekrarlanır ama önemli bir gelişme gösteremez. Bu nedenle bir süre sonra kaldırılır ve Kültürpark’ta Bursa Festivali tek başına kalır. Çok uzun yıllarla da, yerli-yabancı ekiplerin folklor yarışına, Karagöz Halk Dansları adı ile ev sahipliği yaparak, bir yılın dışında günümüze kadar gelir.Ama hiçbir zaman festival, faşingin çılgınlıklarına tanık olmaz.
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
İSMAİL KEMANKAŞ
Türkiye’nin İlk Festivali
NOT DEFTERİ
Bu hafta not defterimin, gerçekten çok önemli bir sayfasından pasajlar sunacağım. Türkiye’de İstanbul Film Festivali dışında, bu anlam ve isim ile bir başka etkinlik yoktur. İlklerin şehri Bursa, bu anlamda yine bir ilki başaracaktır.
Demokrat Parti'nin çizgisiyle eş zamanlı olarak, önce yükselen, sonra da düşüşe geçen Bursa,27 Mayıs İhtilali sonrası çok üzgün, hüzünlüve mutsuzdur 1962'nin yazında...Yeni rejimin temsilcileri ve CHP milletvekilleri Bursa halkı ile barışmak amacı ile önemli bir etkinlik düzenlemek ister ve Türkiye’nin ilk kültür-sanat festivali doğar.Buna rağmen Bursa 27 Mayıs'ın mimarlarına karşı tepkilidir. Zaten 1961 Anayasası'na hayır diyerek bunu açıkça ifade etmiştirr...
Dönemin valisi Enver Kuray ile birlikte CHP milletvekili Sadrettin Çanga, Bursalılar’ın gönlünü kazanmak için festival kelimesini telaffuz eder 1962'nin başlarında... Festival onayı alındıktan sonra Bursa Turizm Tanıtma Derneği yoğun bir çalışma başlatır. Buna karşın muhalif gruplar faşing ile festivalin benzerliğine vurgu yaparak bu etkinliğe karşı tavır takınır.Ortalıkta dolaşan bazı sözler, halkı ilk anda çok etkiler. İktidar karşıtları, festival bahanesi ile batıdaki ülkelerde olduğu gibi, halkın bir bölümünün, çeşitli ahlaksızlıklar içinde olabileceğini yayar ve buna kanıt olarak festival yerine “faşing” benzetmesi yaparlar. İlk başta bu durum halkı oldukça etkiler, ilk iki gündeki etkinlikler, ilgiyi giderek artırır.
İlk Festival için anlamlı tarih
Bursa'nın Yunan işgalinden kurtuluş gününü de içine alacak gibi 7-12 eylül 1962 tarihleri arası, takvim olarak belirlenir...Halk oyunları temel unsur olacaktır. O yıllarda Bursa'da, Mustafa Tahtakıran'ın Kılıç Kalkan Ekibi ve Orhaneli gruplarının dışında, Balkan müziği eşliğinde gösteri yapan Zafer Ekibi vardır. Milletvekili Çanga'nın girişimiyle yurt dışından İsrail Ekibi çağrılır.
7 Eylül 1962 Cuma günü Bursalılar çok heyecanlıdır. Atatürk caddesindeki tören geçişinin ardından start verilir. Festivalin ilk korteji Setbaşı’ndan başlayarak, Atatürk Caddesi boyunca, gösterileri ile halkı selamlar.
Festivale,d önemin protokolü de büyük ilgi gösterir. Milli Savunma Bakanı İlhami Sancar, Gümrük ve Tekel Bakanı Orhan Öztrak ile Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay Bursa'ya gelir.
Halk oyunları ekiplerinin gösterisinin yanında, Ahmet Vefikpaşa Tiyatrosu'nda "Fareler ve İnsanlar" oyunu sergilenirken, Kültürpark Sineması’nda da “Yılanların Öcü” filmi gösterime girer...Bu iki etkinlik 27 Mayıs sonrasının rejimini de yansıtır.İlk iki gecede Kültürpark'a tam 50 bin kişigelir150 bin nüfusu olan Bursa'da...Çay bahçeleri dolup taşar. Halk kısa süre için de olsa mutludur. En azından aileler geceleri de yapılan etkinlikleri keyifle izler.
Festival tarihi değişiyor
İlki 7-12 Eylül 1962 tarihleri arasında gerçekleştirilen Bursa Festivali’nin ikincisinde, turizm mevsimi düşünülerek tarih 7-12 Temmuz olarak belirlenir. Bursa festivali, halkların kaynaşması anlamında çok önemli bir misyon üstlenmiş ve bunu da başarmıştır... Önce Enver Kuray, ardından Ertuğrul Ünlüer, vali olarak Bursa Festivali'ne tam anlamıyla ağırlığını koyar. Kent, Bursa Turizm Tanıtma Derneği aracılığıyla sivil girişim desteği verir.
1963’teki ikinci festivale ilgi büyük olur. Yerli ve az sayıdaki yabancı ekipleri izlemek için çok sayıda yerli turist Bursa’ya gelir. İlk festivalin ardından, katılımcı ekip sayısı giderek artar. Yurt içinden gelenlerin dışında Avrupa ekiplerine de davet gönderilir.Yıllar geçtikçe Bursa Festivali içeriği giderek zenginleştirilir. Festival gösterileri, Kültürpark ve açılış korteji dışında bazı semtlerde de sergilenir. Bir kısım gösteri de Atatürk Stadyumu içine alınır.
Festival haberleri, yerel gazetelerin manşetini oluşturur.
İkinci kez yapılan Bursa Festivali’nde, iki yabancı ekip için Bursa çevresinde geziler organize edilir. Bir anlamda Bursa tanıtımı yapılır yabancı ekiplere…
Festival ve kardeşi Bursa Fuarı
Temmuz ayındaki festival etkinliğine, Bursa'nın karakterini yansıtırcasına, Bursa Fuarı da eklenir. Temmuz'un ikinci haftası festival, kalan günleri de fuar olarak organize edilir. Bu yeni etkinlik, cadde ve sokaklardan Kültürpark içine tamamen taşınmış ve yeni yerleşim alanını benimsemiştir.Türkiye’nin ilk sanayi çarşısı ve yine ilk organize sanayi bölgesine sahip Bursa, Samsun’un ardından ikinci milli fuarı da açar. Bursa Fuarı, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ile Bursa Belediyesi’nin ortak çalışması ile organize edilir.
Bursa Festivali’nin ilk konuğu Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunayolur. İlk "Bursa Milli Fuarı", 179 dönümlük bir alan üzerinde, 7 Temmuz 1964 günü açılır ve 31 Temmuz 1964'e kadar sürer.
Türkiye’nin ilklerinden olan festival ve fuar, Bursa için artık klasikleşir. Beş yıl geride kalmış, temmuz ayları Bursa’yı çekim merkezi yapmıştır.
İlk Bursa Festivali’ne Genelkurmay Başkanı olarak katılan Cevdet Sunay, Cumhurbaşkanı seçildiği 1966 yılında bu kez Bursa Milli Fuarı’nın da en önemli konuğudur.Cumhurbaşkanı Sunay, Bursa Milli Fuarı’nı dikkatle gezerken, Tophane Endüstri Meslek Lisesi standına özel ilgi gösterir.
Öncü Bursa sergileri
Bursa, Osmanlı döneminde fuar deneyimini iki kez yaşamıştır. İlk sergi, Padişah İkinci Abdülhamit’in Osmanlı tahtına çıkış yıldönümü olan 19 Ağustos 1322 (1 Eylül 1906) tarihinde "Mâmûlât ve Mahsulât Sergisi" adıyla, Hamidiye Mekteb-i Idadisi'nin (Bursa Erkek Lisesi) 21 oda ve salonunda düzenlenir. İkinci serginin açılışı 23 Temmuz 1909'da, Padişah Mehmet Reşat'ın koruması altında yapılır. Bu ikisine benzer üçüncü sergi, 1923 yılında gerçekleştirilir.
Artık yarışma zamanı
1966 yılında Bursa Festivali’ne yerli ekiplerin yanı sıra üç yabancı folklor grubu daha katılır ve iki ayrı kategoride yarışma düzenlenir.
Yabancı müzisyen ve folklor oyuncuları Bursalıların ilgi alanındadır.
Yerli ve yabancı olarak iki ayrı kategoride yapılan yarışmalar için halk oyuna başvurulur. Halk oylaması sonucunda, yabancılarda Romanya, yerliler de Bursa Zafer ekibi birinci olur.
Festival ve fuar ve halk dansları yarışması
Bursa fuarı bir süre tekrarlanır ama önemli bir gelişme gösteremez. Bu nedenle bir süre sonra kaldırılır ve Kültürpark’ta Bursa Festivali tek başına kalır. Çok uzun yıllarla da, yerli-yabancı ekiplerin folklor yarışına, Karagöz Halk Dansları adı ile ev sahipliği yaparak, bir yılın dışında günümüze kadar gelir.Ama hiçbir zaman festival, faşingin çılgınlıklarına tanık olmaz.