Bu hafta Not defterimin en önemli ve ilginç sayfalarını açıyorum. On yıl önce, Cumhuriyetimizin 40. Yılına denk gelen 1963’te yaşanan çok ilginç gelişmeleri, Dünya, Türkiye ve Bursa ölçeğinde, araştırmış ve derlemiştim. “Yüzüncü Yılı” idrak etmemize aylar kaldığında, 63’ün sırrı adıyla yayınladığım bu derlemeyi ve çarpıcı gelişmeleri on yıl aradan sonra bir kez daha izleniminize sunuyorum.
Söz konusu yıl içinde gerçekten Dünya ve Türkiye için yıllarca konuşulacak olaylar zinciri yaşanmıştı. Bunlar bazen bir ülkenin kaderini değiştirmiş, bazen korkunç acıları beraberinde getirmiş, çoğu kez de şaşılacak olaylar sergilenmişti.
Özetle, Amerika’nın gözde lideri Keneddy’nin ölümünden, Türkiye’deki sendikal hakların kazanılmasına, Avrupa Ekonomik Topluluğundaki(AET) tartışmalardan, Kıbrıs’taki vahşete kadar unutulmaz gelişmeler…
Sanki kader… Hepsi 1963 yılına geliyor ve düğümleniyor.
Dünya ve Türkiye’de çok önemli sonuçlar doğuran 1963 yılı Bursa için de sürprizlerle doluydu. Türkiye’nin ilk yasal grevi tarihe geçerken,
Ülkemizin ilk insan taşıyan Teleferik Hattı, yeşil kentin gerdanlığı gibi Uludağ’ı süslüyor bugün...Ve Bursaspor.Mersin İdmanyurdu ile birlikte, İstanbul, Ankara ve İzmir kulüplerinin dışında Anadolu’nun öncü kulüpleri olarak profesyonel 2.Ligde ilk kez boy gösteriyordu. İşte yıl boyunca yaşanan birbirinden ilginç gelişmeler…
6 Ocak /Yeni bir petrol damarı bulundu
Kısa adı TPAO olan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı sondaj çalışmaları sonucunda Siirt'te yeni ve zengin bir petrol damarı buldu.
14 Ocak / İngiltere’ye veto
Bu kez Avrupa’dayız…Fansa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle İngiltere'nin Ortak Pazar'a girmesini reddetti.
8 Şubat / Irak’ta ihtilal
Irak'ta general Abdüsselam Arif önderliğindeki Baasçı subaylar yönetimi ele geçirdi, Başbakan Kasım öldürüldü.
13 Şubat / Taksilere pikap yasağı
İstanbul savcılığı, İşçi Sigortaları Kanunu'na (İSG) uymayan 2 bin işveren hakkında dava açtı. Aynı gün Ankara valiliği de taksilerde plak çalınmasını yasakladı.Taksi ve dolmuşlardaki pikaplar söküldü.
1 Mart / Barzani’den tehdit
Kürt lider Molla Mustafa Barzani, Irak Hükümeti’nin Kürdistan'a özerklik tanımaması halinde kuvvetlerini yeniden harekete geçireceğini söyledi. Barzani, Irak Başbakanı Kasım'ın devrilmesinde Kürt mücadelesinin rol oynadığını ileri sürdü ve "muhtar bir Kürt Bölgesi’nin kuruluşuna muhalefet eden başka herhangi bir kişinin de akıbeti aynı olacaktır" dedi.
4 Mart / İşçi eylemine polis müdahalesi
İstanbul İstinye'deki bir kablo fabrikasında Maden-İş Sendikası'na üye 170 işçinin eylemi olaylı sona erdi. Çalışanlar, sendikadan ayrılmaları için baskı yapılmasını protesto etmek amacıyla 28 Ocak'ta oturma eylemine başladı. Polislerin işçileri dağıtmak için yaptığı müdahale sırasında 9 işçi tabanca kabzası ve coplarla yaralandı.
NOT: Halkın önemli bir bölümünün hayır oyu verdiği 1961 Anayasası, aslında çalışma barışına yönelik hükümler içeriyordu…Gelişen işçi olayları ve hazırlık döneminin ardından, yeni düzenlemelerle çalışanlara yönelik yasalar bir bir çıkmaya başladı. 1963’ün getirdiği önemli sonuçlardan biri de buydu.
7 Mart / grev yasağı kalktı
1961 Anayasası’nın getirdiği yeni kurumların başında gelen Anayasa Mahkemesi, İş Kanunu'ndaki grev yasağını iptal etti.
28 Mart / Celal Bayar’ın affına tepki
22 Mart'ta sağlık nedenleriyle tahliye edilen eski cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca, cezasının ertelenmesi kararı kaldırıldı.
30 Mart / Bayar açlık grevinde
22 Mart'ta sağlık nedeniyle tahliye edilen ancak daha sonra ceza erteleme kararı kaldırılan eski cumhurbaşkanı Celal Bayar açlık grevine başladı.
1 Nisan / 27 Mayıs resmi bayram
Askeri yönetim sonrası, seçimle göreve gelen koalisyon hükümeti, ilginç bir karar ile 27 Mayıs, Hürriyet ve Anayasa bayramı olarak ilan edildi.
11 Mayıs / İnönü ve Kürt Sorunu
Türkiye’nin ilk koalisyon Hükümeti’nin Başbakanı İsmet İnönü "Kürt Sorunu"nun tehlike oluşturmadığını söyledi.
21 Mayıs / Aydemir’in ihtilal teşebbüsü
Albay Talat Aydemir'in ikinci darbe teşebbüsü idamla sonuçlandı.
İlk ihtilal teşebbüsünde affedilen Aydemir ve 7 arkadaşı bu kez idam edildi.
22 Mayıs / Gazeteler kapatıldı
Talat Aydemir’in ihtilal girişiminin ardından ilan edilen sıkı yönetim ilk uygulamasını yaptı. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Tercüman gazetelerini kapattı.
1 Haziran / Bursaspor kuruldu
Futbol Federasyonu Başkanı Orhan Şeref Apak, Türkiye Birinci Ligi’nden sonra, İkinci Profesyonel ligi oluşturma çalışmalarını başlattı. İlk adım olarak da Bursa’ya geldi. Uzun temaslar sonunda beş kulübün birleşmesiyle, Bursaspor resmen kuruldu ve 1963-64 sezonunda 2.lig’de yer aldı. Yeni kulübün ve takımını forma rengi yeşil beyaz olarak belirlendi.
3 Haziran / Nazım Hikmet Ran öldü
Yaşamının önemli bir bölümü Bursa Cezaevi’nde geçen yazar ve şair Nazım Hikmet Ran, sürgünde bulunduğu Moskova'da öldü.
17 Temmuz /TÜBİTAK kuruldu
Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun kuruluş yasası kabul edildi.
24 Temmuz/ Çalışma yaşamında devrim
Sendikalar Kanunu ile Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu çıkarıldı… Kanunun 24 Ağustos’ta yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
25 Ağustos /Bakan’dan şaşırtan açıklama
11 Haziran 1963 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı’na getirilen CHP Bursa milletvekili Dr.İbrahim Öktem "bugünkü din eğitimi Türkiye'nin geleceği için büyük tehlikedir dedi. Öktem 20 Şubat 1965’e kadar görevini sürdürdü.
12 Eylül / Ankara Anlaşması imzalandı
Avrupa Ekonomik Topluluğu Bakanlar Konseyi, Türkiye'nin yapmış olduğu başvuruyu kabul etti. Konsey üyelik koşulları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık anlaşması imzalanmasını önerdi. Söz konusu anlaşma 12 Eylül 1963 tarihinde imzalandı ve 1 aralık 1964 tarihinde yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı. Dönemin başbakanı İsmet İnönü, Avrupa Birliği'ni," insan zekâsının vücuda getirdiği en cesur eser" olarak tanımladı…
Ankara Anlaşması'nın 2. Maddesinde amaç şöyle belirtilmekteydi: "Türkiye ekonomisinin hızlı kalkınmasını ve Türk halkının istihdam düzeyi ile, yaşam koşullarının yükseltilmesini sağlamak. Ayrıca taraflar arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri aralıksız ve dengeli olarak güçlendirmeyi özendirmek."
Ankara anlaşması, Türkiye’nin topluluğa tam üye sıfatıyla katılabilmesi yolunu açık tutmakta ve yürürlük süresine ilişkin bir hüküm de taşımamaktadır. Bu nedenle, anlaşma, amaçlar gerçekleşene kadar yürürlükte kalacaktır.
21 Eylül / Bursaspor ilk profesyonel lig maçında yenildi
Bursaspor Muhtar Tucaltan yönetiminde lig maratonuna izmir'de başladığında, takvimler 21 Eylül 1963'ü gösteriyordu. Alsancak Stadı'na İzmir Demirspor'un rakibi olarak çıkan Bursaspor'un kadrosu; Dündar-İsmail, Hüseyin B.Orhan, Özhan, Erdoğan-Mesut,Mustafa,Hasan,K.Orhan,Cengiz’den oluşuyordu.
Ömer Karadağ, Sadık Özen,Müşfik Talas hakem üçlüsünün yönettiği maçı, İzmir Demirspor 79.dakikada Hakkı'nın attığı penaltı golüyle 1-0 kazandı.
29 Ekim / Türkiye’de insan taşıyan ilk teleferik Bursa’da sefere başladı
Cumhuriyet’in kırkıncı yıl dönümü kutlanırken Bursa’da gurur verici bir olay yaşanıyordu. İşviçreli Von Roll firmasının ortaklarından Hubert Sonderman’ın yönetiminde yapımına 1957 yılında başlanan Uludağ Teleferiği sade bir törenle hizmete girdi. Türkiye’de insan taşıyan ilk havai hat olan Uludağ Teleferiği, hizmete girmesinin ardından çok yoğun ilgi gördü. Açılışta projeye imza atan İhsan Sabri Çağlayangil ve yapımını sürdüren eski belediye başkanı Reşat Oyal’ın olmayışı dikkat çekiciydi.
7 Kasım / Türkiye’nin ilk yasal grevi Bursa’da yapıldı
24 Ağustos’ta yürürlüğe giren Sendikalar Grev ve Lokavt Yasası’nın ilk uygulaması yapıldı. Türkiye’nin ilk yasal grevi Bursa'da gerçekleşti. Bursa Belediyesi Otobüs İşletmesi'nde çalışan 222 işçi greve çıktı.
17 Kasım / belediye başkanlarını ilk kez halk seçti
27 Mayıs 1960 İhtilali’nin ardından şehir yönetimlerinde bir süre istikrar sağlanamadı. 10 Haziran 1960 tarihli bakanlar kurulu kararı ile yeni seçimlere kadar belediye başkanlarının görevlerine son verilerek atama yoluyla başkanlar getirilmesi kararlaştırıldı. 1961 Anayasası çerçevesinde 27 Temmuz 1963 tarihinde çıkartılan yasa ile belediye başkanlarının seçimine tek dereceli çoğunluk usulü getirildi.17 Kasım 1963 tarihinde yerel seçimler yapıldı ve ilk kez başkanlar halk tarafından seçildi. Bursa’da sandıktan Adalet Partisi adayı eski Nafıa Müdürü Kemal Bengü çıktı.
22 Kasım / ABD Başkanı Kennedy’i öldürüldü
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy Dallas'ta öldürüldü. Aynı gün yardımcısı Lyndon Johnson başkan oldu. Başta Türkiye olmak üzere suikast tüm dünyada şok etkisi yarattı.
23 Kasım / Kennedy’nin katili de öldürüldü
John Kennedy'nin katil zanlısı olarak tutuklanan Lee Harvey Oswald'ı Jack Ruby isimli biri öldürdü. Ruby tutuklandı.
2 Aralık / İnönü istifa etti
20 kasım 1961tarihinde güvenoyu alarak Türkiye’nin ilk koalisyon hükümetinde başbakan olan İsmet İnönü, 24 yıl sonra üstlendiği bu görevden istifa etti.
20 Aralık / Kıbrıs’ta kanlı Noel
20 Aralık 1963 gecesi, Lefkoşa'nın Tahtakale semtinde otomobillere açılan ateş sonucunda Zeki Halil ve Cemaliye Emirali öldürüldü. 30 Türk köyü saldırılara maruz kaldı. Toplamda ise 103 köye saldırılar yapıldı. Bölgedeki 13 Türk köyünün sakinleri de 23 Aralık’tan itibaren daha büyük köylere göçe etti.
21 Aralık / Türk jetleri Kıbrıs semalarında
Türkiye hükümet krizini çözmeye çalışırken, yavru vatan Kıbrıs'ta Yunanlıların EOKA planları gündeme geliyordu. Rum çetecilerin baskıcı faaliyetleri üzerine Türk jetleri ilk defa Kıbrıs semalarında ihtar uçuşları yaptı.
24 Aralık / Türk Binbaşı’nın ailesine katliam
Rum çetecilerin saldırıları sonucunda , 24 Aralık 1963 gecesi Lefkoşa'nın kumsal semtinde 11 kişi öldürüldü. Bunlardan 4'ü, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Alayı’nda görevli Binbaşı Nihat İlhan’ın ailesiydi. Banyo küvetinde eşi Mürüvvet İlhan ve çocukları Murat, Kutsi ile Hakan ölü olarak bulundu. Baskının yapıldığı ev daha sonra Barbarlık Müzesi adıyla ziyarete açıldı.
25 Aralık / EOKA katliam yaptı
Kısa adı EOKA olan Kıbrıs Mücadelesi Ulusal Örgütü, adanın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi. Çok sayıda Kıbrıslı Türk öldü. Türk savaş uçakları Kıbrıs üzerinde yine ihtar uçuşları yaptı.
26 Aralık / Türkiye’de yeni koalisyon hükümeti
İsmet İnönü Kıbrıs’taki gelişmeler ve iç siyasi çekişmeler üzerine, bağımsız milletvekilleriyle yeni bir koalisyon hükümeti kurdu.
1963’ten 2023’e
Türkiye Cumhuriyet’inin 100 yılını geride bırakacağımız şu günlerde, 1963 yılına doğru bir haber turu yaptık. 60 yıl önce yaşananların bir kısmına hayretle yaklaşırken, bazı gelişmelerin günümüzde yine ortaya çıkmasıyla akıl tutulması yaşadık…Böylece tarih tekerrürden ibarettir yorumuna galiba atıfta bulunduk… Esen kalın…
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
İSMAİL KEMANKAŞ
Yıl 1963…ve 63 rakamının sırrı !
NOT DEFTERİ
Bu hafta Not defterimin en önemli ve ilginç sayfalarını açıyorum. On yıl önce, Cumhuriyetimizin 40. Yılına denk gelen 1963’te yaşanan çok ilginç gelişmeleri, Dünya, Türkiye ve Bursa ölçeğinde, araştırmış ve derlemiştim. “Yüzüncü Yılı” idrak etmemize aylar kaldığında, 63’ün sırrı adıyla yayınladığım bu derlemeyi ve çarpıcı gelişmeleri on yıl aradan sonra bir kez daha izleniminize sunuyorum.
Söz konusu yıl içinde gerçekten Dünya ve Türkiye için yıllarca konuşulacak olaylar zinciri yaşanmıştı. Bunlar bazen bir ülkenin kaderini değiştirmiş, bazen korkunç acıları beraberinde getirmiş, çoğu kez de şaşılacak olaylar sergilenmişti.
Özetle, Amerika’nın gözde lideri Keneddy’nin ölümünden, Türkiye’deki sendikal hakların kazanılmasına, Avrupa Ekonomik Topluluğundaki(AET) tartışmalardan, Kıbrıs’taki vahşete kadar unutulmaz gelişmeler…
Sanki kader… Hepsi 1963 yılına geliyor ve düğümleniyor.
Dünya ve Türkiye’de çok önemli sonuçlar doğuran 1963 yılı Bursa için de sürprizlerle doluydu. Türkiye’nin ilk yasal grevi tarihe geçerken,
Ülkemizin ilk insan taşıyan Teleferik Hattı, yeşil kentin gerdanlığı gibi Uludağ’ı süslüyor bugün...Ve Bursaspor.Mersin İdmanyurdu ile birlikte, İstanbul, Ankara ve İzmir kulüplerinin dışında Anadolu’nun öncü kulüpleri olarak profesyonel 2.Ligde ilk kez boy gösteriyordu. İşte yıl boyunca yaşanan birbirinden ilginç gelişmeler…
6 Ocak / Yeni bir petrol damarı bulundu
Kısa adı TPAO olan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı sondaj çalışmaları sonucunda Siirt'te yeni ve zengin bir petrol damarı buldu.
14 Ocak / İngiltere’ye veto
Bu kez Avrupa’dayız…Fansa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle İngiltere'nin Ortak Pazar'a girmesini reddetti.
8 Şubat / Irak’ta ihtilal
Irak'ta general Abdüsselam Arif önderliğindeki Baasçı subaylar yönetimi ele geçirdi, Başbakan Kasım öldürüldü.
13 Şubat / Taksilere pikap yasağı
İstanbul savcılığı, İşçi Sigortaları Kanunu'na (İSG) uymayan 2 bin işveren hakkında dava açtı. Aynı gün Ankara valiliği de taksilerde plak çalınmasını yasakladı.Taksi ve dolmuşlardaki pikaplar söküldü.
1 Mart / Barzani’den tehdit
Kürt lider Molla Mustafa Barzani, Irak Hükümeti’nin Kürdistan'a özerklik tanımaması halinde kuvvetlerini yeniden harekete geçireceğini söyledi. Barzani, Irak Başbakanı Kasım'ın devrilmesinde Kürt mücadelesinin rol oynadığını ileri sürdü ve "muhtar bir Kürt Bölgesi’nin kuruluşuna muhalefet eden başka herhangi bir kişinin de akıbeti aynı olacaktır" dedi.
4 Mart / İşçi eylemine polis müdahalesi
İstanbul İstinye'deki bir kablo fabrikasında Maden-İş Sendikası'na üye 170 işçinin eylemi olaylı sona erdi. Çalışanlar, sendikadan ayrılmaları için baskı yapılmasını protesto etmek amacıyla 28 Ocak'ta oturma eylemine başladı. Polislerin işçileri dağıtmak için yaptığı müdahale sırasında 9 işçi tabanca kabzası ve coplarla yaralandı.
NOT: Halkın önemli bir bölümünün hayır oyu verdiği 1961 Anayasası, aslında çalışma barışına yönelik hükümler içeriyordu…Gelişen işçi olayları ve hazırlık döneminin ardından, yeni düzenlemelerle çalışanlara yönelik yasalar bir bir çıkmaya başladı. 1963’ün getirdiği önemli sonuçlardan biri de buydu.
7 Mart / grev yasağı kalktı
1961 Anayasası’nın getirdiği yeni kurumların başında gelen Anayasa Mahkemesi, İş Kanunu'ndaki grev yasağını iptal etti.
28 Mart / Celal Bayar’ın affına tepki
22 Mart'ta sağlık nedenleriyle tahliye edilen eski cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca, cezasının ertelenmesi kararı kaldırıldı.
30 Mart / Bayar açlık grevinde
22 Mart'ta sağlık nedeniyle tahliye edilen ancak daha sonra ceza erteleme kararı kaldırılan eski cumhurbaşkanı Celal Bayar açlık grevine başladı.
1 Nisan / 27 Mayıs resmi bayram
Askeri yönetim sonrası, seçimle göreve gelen koalisyon hükümeti, ilginç bir karar ile 27 Mayıs, Hürriyet ve Anayasa bayramı olarak ilan edildi.
11 Mayıs / İnönü ve Kürt Sorunu
Türkiye’nin ilk koalisyon Hükümeti’nin Başbakanı İsmet İnönü "Kürt Sorunu"nun tehlike oluşturmadığını söyledi.
21 Mayıs / Aydemir’in ihtilal teşebbüsü
Albay Talat Aydemir'in ikinci darbe teşebbüsü idamla sonuçlandı.
İlk ihtilal teşebbüsünde affedilen Aydemir ve 7 arkadaşı bu kez idam edildi.
22 Mayıs / Gazeteler kapatıldı
Talat Aydemir’in ihtilal girişiminin ardından ilan edilen sıkı yönetim ilk uygulamasını yaptı. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Tercüman gazetelerini kapattı.
1 Haziran / Bursaspor kuruldu
Futbol Federasyonu Başkanı Orhan Şeref Apak, Türkiye Birinci Ligi’nden sonra, İkinci Profesyonel ligi oluşturma çalışmalarını başlattı. İlk adım olarak da Bursa’ya geldi. Uzun temaslar sonunda beş kulübün birleşmesiyle, Bursaspor resmen kuruldu ve 1963-64 sezonunda 2.lig’de yer aldı. Yeni kulübün ve takımını forma rengi yeşil beyaz olarak belirlendi.
3 Haziran / Nazım Hikmet Ran öldü
Yaşamının önemli bir bölümü Bursa Cezaevi’nde geçen yazar ve şair Nazım Hikmet Ran, sürgünde bulunduğu Moskova'da öldü.
17 Temmuz /TÜBİTAK kuruldu
Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun kuruluş yasası kabul edildi.
24 Temmuz/ Çalışma yaşamında devrim
Sendikalar Kanunu ile Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu çıkarıldı… Kanunun 24 Ağustos’ta yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
25 Ağustos /Bakan’dan şaşırtan açıklama
11 Haziran 1963 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı’na getirilen CHP Bursa milletvekili Dr.İbrahim Öktem "bugünkü din eğitimi Türkiye'nin geleceği için büyük tehlikedir dedi. Öktem 20 Şubat 1965’e kadar görevini sürdürdü.
12 Eylül / Ankara Anlaşması imzalandı
Avrupa Ekonomik Topluluğu Bakanlar Konseyi, Türkiye'nin yapmış olduğu başvuruyu kabul etti. Konsey üyelik koşulları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık anlaşması imzalanmasını önerdi. Söz konusu anlaşma 12 Eylül 1963 tarihinde imzalandı ve 1 aralık 1964 tarihinde yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı. Dönemin başbakanı İsmet İnönü, Avrupa Birliği'ni," insan zekâsının vücuda getirdiği en cesur eser" olarak tanımladı…
Ankara Anlaşması'nın 2. Maddesinde amaç şöyle belirtilmekteydi: "Türkiye ekonomisinin hızlı kalkınmasını ve Türk halkının istihdam düzeyi ile, yaşam koşullarının yükseltilmesini sağlamak. Ayrıca taraflar arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri aralıksız ve dengeli olarak güçlendirmeyi özendirmek."
Ankara anlaşması, Türkiye’nin topluluğa tam üye sıfatıyla katılabilmesi yolunu açık tutmakta ve yürürlük süresine ilişkin bir hüküm de taşımamaktadır. Bu nedenle, anlaşma, amaçlar gerçekleşene kadar yürürlükte kalacaktır.
21 Eylül / Bursaspor ilk profesyonel lig maçında yenildi
Bursaspor Muhtar Tucaltan yönetiminde lig maratonuna izmir'de başladığında, takvimler 21 Eylül 1963'ü gösteriyordu. Alsancak Stadı'na İzmir Demirspor'un rakibi olarak çıkan Bursaspor'un kadrosu; Dündar-İsmail, Hüseyin B.Orhan, Özhan, Erdoğan-Mesut,Mustafa,Hasan,K.Orhan,Cengiz’den oluşuyordu.
Ömer Karadağ, Sadık Özen,Müşfik Talas hakem üçlüsünün yönettiği maçı, İzmir Demirspor 79.dakikada Hakkı'nın attığı penaltı golüyle 1-0 kazandı.
29 Ekim / Türkiye’de insan taşıyan ilk teleferik Bursa’da sefere başladı
Cumhuriyet’in kırkıncı yıl dönümü kutlanırken Bursa’da gurur verici bir olay yaşanıyordu. İşviçreli Von Roll firmasının ortaklarından Hubert Sonderman’ın yönetiminde yapımına 1957 yılında başlanan Uludağ Teleferiği sade bir törenle hizmete girdi. Türkiye’de insan taşıyan ilk havai hat olan Uludağ Teleferiği, hizmete girmesinin ardından çok yoğun ilgi gördü. Açılışta projeye imza atan İhsan Sabri Çağlayangil ve yapımını sürdüren eski belediye başkanı Reşat Oyal’ın olmayışı dikkat çekiciydi.
7 Kasım / Türkiye’nin ilk yasal grevi Bursa’da yapıldı
24 Ağustos’ta yürürlüğe giren Sendikalar Grev ve Lokavt Yasası’nın ilk uygulaması yapıldı. Türkiye’nin ilk yasal grevi Bursa'da gerçekleşti. Bursa Belediyesi Otobüs İşletmesi'nde çalışan 222 işçi greve çıktı.
17 Kasım / belediye başkanlarını ilk kez halk seçti
27 Mayıs 1960 İhtilali’nin ardından şehir yönetimlerinde bir süre istikrar sağlanamadı. 10 Haziran 1960 tarihli bakanlar kurulu kararı ile yeni seçimlere kadar belediye başkanlarının görevlerine son verilerek atama yoluyla başkanlar getirilmesi kararlaştırıldı. 1961 Anayasası çerçevesinde 27 Temmuz 1963 tarihinde çıkartılan yasa ile belediye başkanlarının seçimine tek dereceli çoğunluk usulü getirildi.17 Kasım 1963 tarihinde yerel seçimler yapıldı ve ilk kez başkanlar halk tarafından seçildi. Bursa’da sandıktan Adalet Partisi adayı eski Nafıa Müdürü Kemal Bengü çıktı.
22 Kasım / ABD Başkanı Kennedy’i öldürüldü
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy Dallas'ta öldürüldü. Aynı gün yardımcısı Lyndon Johnson başkan oldu. Başta Türkiye olmak üzere suikast tüm dünyada şok etkisi yarattı.
23 Kasım / Kennedy’nin katili de öldürüldü
John Kennedy'nin katil zanlısı olarak tutuklanan Lee Harvey Oswald'ı Jack Ruby isimli biri öldürdü. Ruby tutuklandı.
2 Aralık / İnönü istifa etti
20 kasım 1961tarihinde güvenoyu alarak Türkiye’nin ilk koalisyon hükümetinde başbakan olan İsmet İnönü, 24 yıl sonra üstlendiği bu görevden istifa etti.
20 Aralık / Kıbrıs’ta kanlı Noel
20 Aralık 1963 gecesi, Lefkoşa'nın Tahtakale semtinde otomobillere açılan ateş sonucunda Zeki Halil ve Cemaliye Emirali öldürüldü. 30 Türk köyü saldırılara maruz kaldı. Toplamda ise 103 köye saldırılar yapıldı. Bölgedeki 13 Türk köyünün sakinleri de 23 Aralık’tan itibaren daha büyük köylere göçe etti.
21 Aralık / Türk jetleri Kıbrıs semalarında
Türkiye hükümet krizini çözmeye çalışırken, yavru vatan Kıbrıs'ta Yunanlıların EOKA planları gündeme geliyordu. Rum çetecilerin baskıcı faaliyetleri üzerine Türk jetleri ilk defa Kıbrıs semalarında ihtar uçuşları yaptı.
24 Aralık / Türk Binbaşı’nın ailesine katliam
Rum çetecilerin saldırıları sonucunda , 24 Aralık 1963 gecesi Lefkoşa'nın kumsal semtinde 11 kişi öldürüldü. Bunlardan 4'ü, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Alayı’nda görevli Binbaşı Nihat İlhan’ın ailesiydi. Banyo küvetinde eşi Mürüvvet İlhan ve çocukları Murat, Kutsi ile Hakan ölü olarak bulundu. Baskının yapıldığı ev daha sonra Barbarlık Müzesi adıyla ziyarete açıldı.
25 Aralık / EOKA katliam yaptı
Kısa adı EOKA olan Kıbrıs Mücadelesi Ulusal Örgütü, adanın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi. Çok sayıda Kıbrıslı Türk öldü. Türk savaş uçakları Kıbrıs üzerinde yine ihtar uçuşları yaptı.
26 Aralık / Türkiye’de yeni koalisyon hükümeti
İsmet İnönü Kıbrıs’taki gelişmeler ve iç siyasi çekişmeler üzerine, bağımsız milletvekilleriyle yeni bir koalisyon hükümeti kurdu.
1963’ten 2023’e
Türkiye Cumhuriyet’inin 100 yılını geride bırakacağımız şu günlerde, 1963 yılına doğru bir haber turu yaptık. 60 yıl önce yaşananların bir kısmına hayretle yaklaşırken, bazı gelişmelerin günümüzde yine ortaya çıkmasıyla akıl tutulması yaşadık…Böylece tarih tekerrürden ibarettir yorumuna galiba atıfta bulunduk… Esen kalın…