2-3 ay önce karpuz fiyatlarının yüksekliğini siyasi getiri uğruna dillerine dolayanlar bugün gelinen noktada karpuzun pazarda kilosunun 50-60 kuruşa kadar düşmesini nasıl değerlendiriyor acaba?

Çok kolay, bu kez de ‘üretici perişan’ diyerek konudan yine bir siyasi getiri çıkartmaya çabalıyorlar.

Kimse olayın iç yüzünü araştırma zahmetine girmeden rastgele sallıyor!

Görünen şu; Tarım ürünlerinin tarladan alış fiyatı ile pazarda satış fiyatı arasındaki yüksek farktan üretici de tüketici de şikâyetçi.

Üreticiler, fiyatların maliyetleri karşılamamasından, tüketiciler de fiyatların yüksekliğinden şikâyet ediyor.

Peki, nasıl oluyor da çıkarları birbirine zıt olan kesimler fiyatlardan aynı anda şikâyetçi oluyor?

Yok mu bunun orta yolu, bir çözümü?

Sorun nerede, neden çözülemiyor?

Konuyla ilgili herkes bir şeyler söylüyor...

Herkes olaya kendi çıkarı açısından bakıyor...

Bu doğal, doğal olmayansa haklı-haksızın kim olduğu belli olmuyor.

* * *

Serbest piyasa ekonomilerinde fiyatları sunum-istem belirler.

Devletse fiyat oluşumunda herhangi bir çatışmayı engellemek amacı dışında kontrolsüz bırakır...

Ancak devlet üreticiye üretim aşamasında destek verir...

Bizde de durum aşağı-yukarı budur...

Sebze ve meyve fiyatlarından üreticinin de tüketicinin de memnun olmamasının altında yatan acaba bu destek miktarının yetersizliği mi yoksa başka nedenler midir?

Mazot, gübre, tohum, ilaç ve elektrik gibi maliyetler mi yüksektir yoksa tedarik zincirinde bir sorun mu vardır?

Nasıl olurda bir ürün pazar tezgâhlarında ve raflarda üç dört katı fiyata çıkar?

* * *

Başkaca nedenler olsa da temel sorunun tedarik zincirinde olduğu açık.

Üreticiden tüketiciye olan sürecin daha sıkı şekilde denetlenmesi gerekiyor.

Aradaki komisyoncu trafiğinin çok fazla olduğundan kuşku yok.

Üreticiden tüketiciye doğrudan buluşma sağlanabilmesi zor.

Bunu azaltmak olası ancak...

Üreticinin de, tüketicinin de bilinçli ve örgütlü olması gerekiyor.

Üretim ve tüketim kooperatifçiliğinin yaygınlaşması çözüm gibi görünse de kooperatifçiliğin geçmiş yıllardaki kötü örnekleri bugün yaygınlaşmasının önündeki en büyük engel.

Geçmiş yıllarda kooperatifçiliğin çok yararlı örnekleri görüldüğü gibi çokça da istismar edildiği örnekler var.

Yine de bu konuda yeni adımlar atılabilir...

Yerel yönetimlerin üretici ile tüketiciyi buluşturma pazarları temin etme girişimleri de önemli gelişmeler.

Osmangazi Belediyesi’nin üretici ile tüketiciyi buluşturma uygulaması Türkiye’ye geneline yayılabilir.

* * *

Ne ki, üreticinin malından kazanması ama tüketicinin de fahiş fiyata ürün almak zorunda kalmamasının önemli bir yolu da Hal Yasasında yatıyor.

Hükümetin bir süreden beri sürdürdüğü ekonomik reform paketine yönelik çalışmalar tamamlanmak üzere.

TBMM’nin açılmasıyla birlikte ilgili bakanlıkların istemlerinden oluşan taslak, AK Parti’de değerlendirmeye alındı.

Taslakta, e-ticaretten kooperatif şirketlerine, hal yasasından KOBİ’lere kadar birçok alanda düzenleme bulunduğu biliniyor.

Hazırlanan çalışmanın bu ay içinde TBMM’nin önüne gelmesi bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Ekonomi Reform Paketi ile tarlada ve halde kalan tarımsal ürünlerin, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yaşama geçirilecek Dijital Tarım Pazarı (DİTAP) uygulamasıyla elektronik olarak pazarlanması da öngörülüyor.