İskambil kağıtlarının 1200'lü yıllarda Çin’de kâğıt para kullanımıyla eş zamanlı olarak ortaya çıktığı düşünülüyor. Önce Hint ve İran topraklarına yayılıyor, sonra da Memluk İmparatorluğu’na. Bir asır sonra da seyyahlarla ve ticaret erbabıyla İtalya’ya, İspanya’ya ve Portekiz'e eş zamanlı olarak götürüldüğü tahmin ediliyor. İskambil kartlarının kökeni tam olarak bilinmemekle beraber, tarotkart sistemlerinden türetildiği, Çin, Hindistan ve Arabistan'da 7. ve 10. yüzyıllar arasında modern kartlara benzer kartlarla oyunlar oynandığına dair kanıtlar mevcuttur. Hatta bu kart sistemini Marco Polo'nun Çin'den Avrupa'ya getirdiği tahmin ediliyor. Bugün oynadığımız standart 4 sınıflı 52 kağıt ise 14. yüzyılda Fransa'da geliştirilmiştir. Buradan da tüm dünyaya yayılmıştır. İlk zamanlarda el yapımı olduğu için sadece zengin kesimde yaygınlaşmış, ardından tahta kalıpların kullanılmaya başlamasıyla, geniş kitlelere ulaşmıştı. Yüzyıllar boyunca çok farklı şekil ve boyutlarda üretilen İskambil kağıtları, üretildikleri kültürün izlerini, etnik ve ulusal motiflerini yansıtan ögeleri taşıyordu. Oyun yanı sıra kumar, eğitim, büyücülük, fal bakma, politik mesaj iletme gibi amaçlar için de kullanılıyordu.
Fransa’da dört sınıf vardı ve iskambil kağıtlarındaki kupa, maça, karo ve sinek bu dört sınıfı temsil ediyordu.Kupa bir kalkanı andıran şekliyle asil sınıfı ve kilisenin,Maça bir mızrak ucunu çağrıştıran şekliyle ordunun,Karo ticari deniz işletmelerinin eşkenar dörtken kiremitlerinden esinlenerek orta sınıfın,Sinek ise yonca yaprağına benzeyen şekliyle köylünün sembolüydü.
Bir iskambil destesine yüklenen anlamlar çok çeşitliydi. İskambil, kartlarla oynanabilecek oyunlar haricinde kartların üzerindeki sayıları ve sembolleri yorumlayarak anlamlarını mistik güçlere dayandırarak aynı zamanda sihirbazlık gösterilerine de malzeme olmuştur. İskambil kartları kültürler arasında farklı sembollerle işlenmiş olarak bütün dünyaya yayılmıştır.
Destede yer alan 4 papazın, tarihte öne çıkmış kralları temsil ettiği yönünde iddia çok yaygın olmasına rağmen geçerli kanıtı bulunmayan bir iddia var. Buna göre, Kupa Papaz Kral Şarlken’i, Sinek Papaz SirLancelot’u, Maça papaz Hz Davut’u Karo Papaz Julius Cesar’ı temsil etmekteydi.Bugün briç, poker veya benzeri oyunlarda, kupanın en değerli, sineğin ise en değersiz kart olmasının nedeni de bu sınıflamadan kaynaklanmış. ‘İskambil' kelimesi de dilimize yine, Fransızca’da bu kartları ifade eden 'briscambille' sözcüğünden geçmiş. Birli, papaz, kız ve oğlan için kullanılan as, rua, dam ve vale isimleri de yine Fransızca karşılıkları As, Roi, Dame ve Valet kelimelerinden dilimizle geçmişler.
İskambil kağıtlarının bir matematiği var bir destedeki 52 kart, bir yılın 52 haftasını temsil ediyor.Dört takım -kupa, maça, sinek ve karo- ise dört mevsimi. Bu arada, her renkteki 13 kart, Ay döngüsünün 13 evresinin temsili. Bir destedeki tüm sayıları (sembollerin temsil ettiği 11, 12, 13 şeklinde yapılmalı), joker ile birlikte toplarsanız elde ettiğiniz rakam 365 bir yılı. Destedeki iki rengin, yani siyah ile kırmızının da gece ile gündüzü temsil ettiği belirtiliyor.
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
KENAN TEZ
İSKAMBİL KAĞITLARININ TARİHİ
İskambil kağıtlarının 1200'lü yıllarda Çin’de kâğıt para kullanımıyla eş zamanlı olarak ortaya çıktığı düşünülüyor. Önce Hint ve İran topraklarına yayılıyor, sonra da Memluk İmparatorluğu’na. Bir asır sonra da seyyahlarla ve ticaret erbabıyla İtalya’ya, İspanya’ya ve Portekiz'e eş zamanlı olarak götürüldüğü tahmin ediliyor. İskambil kartlarının kökeni tam olarak bilinmemekle beraber, tarotkart sistemlerinden türetildiği, Çin, Hindistan ve Arabistan'da 7. ve 10. yüzyıllar arasında modern kartlara benzer kartlarla oyunlar oynandığına dair kanıtlar mevcuttur. Hatta bu kart sistemini Marco Polo'nun Çin'den Avrupa'ya getirdiği tahmin ediliyor. Bugün oynadığımız standart 4 sınıflı 52 kağıt ise 14. yüzyılda Fransa'da geliştirilmiştir. Buradan da tüm dünyaya yayılmıştır. İlk zamanlarda el yapımı olduğu için sadece zengin kesimde yaygınlaşmış, ardından tahta kalıpların kullanılmaya başlamasıyla, geniş kitlelere ulaşmıştı. Yüzyıllar boyunca çok farklı şekil ve boyutlarda üretilen İskambil kağıtları, üretildikleri kültürün izlerini, etnik ve ulusal motiflerini yansıtan ögeleri taşıyordu. Oyun yanı sıra kumar, eğitim, büyücülük, fal bakma, politik mesaj iletme gibi amaçlar için de kullanılıyordu.
Fransa’da dört sınıf vardı ve iskambil kağıtlarındaki kupa, maça, karo ve sinek bu dört sınıfı temsil ediyordu.Kupa bir kalkanı andıran şekliyle asil sınıfı ve kilisenin,Maça bir mızrak ucunu çağrıştıran şekliyle ordunun,Karo ticari deniz işletmelerinin eşkenar dörtken kiremitlerinden esinlenerek orta sınıfın,Sinek ise yonca yaprağına benzeyen şekliyle köylünün sembolüydü.
Bir iskambil destesine yüklenen anlamlar çok çeşitliydi. İskambil, kartlarla oynanabilecek oyunlar haricinde kartların üzerindeki sayıları ve sembolleri yorumlayarak anlamlarını mistik güçlere dayandırarak aynı zamanda sihirbazlık gösterilerine de malzeme olmuştur. İskambil kartları kültürler arasında farklı sembollerle işlenmiş olarak bütün dünyaya yayılmıştır.
Destede yer alan 4 papazın, tarihte öne çıkmış kralları temsil ettiği yönünde iddia çok yaygın olmasına rağmen geçerli kanıtı bulunmayan bir iddia var. Buna göre, Kupa Papaz Kral Şarlken’i, Sinek Papaz SirLancelot’u, Maça papaz Hz Davut’u Karo Papaz Julius Cesar’ı temsil etmekteydi.Bugün briç, poker veya benzeri oyunlarda, kupanın en değerli, sineğin ise en değersiz kart olmasının nedeni de bu sınıflamadan kaynaklanmış. ‘İskambil' kelimesi de dilimize yine, Fransızca’da bu kartları ifade eden 'briscambille' sözcüğünden geçmiş. Birli, papaz, kız ve oğlan için kullanılan as, rua, dam ve vale isimleri de yine Fransızca karşılıkları As, Roi, Dame ve Valet kelimelerinden dilimizle geçmişler.
İskambil kağıtlarının bir matematiği var bir destedeki 52 kart, bir yılın 52 haftasını temsil ediyor.Dört takım -kupa, maça, sinek ve karo- ise dört mevsimi. Bu arada, her renkteki 13 kart, Ay döngüsünün 13 evresinin temsili. Bir destedeki tüm sayıları (sembollerin temsil ettiği 11, 12, 13 şeklinde yapılmalı), joker ile birlikte toplarsanız elde ettiğiniz rakam 365 bir yılı. Destedeki iki rengin, yani siyah ile kırmızının da gece ile gündüzü temsil ettiği belirtiliyor.