BİLDİKLERİM

O dönemin hayalperestlerinden bir takım kimseleri daire-i tesirine çekmeye ve toplamaya muvaffak olabilmiş ve memleketimizde maksadı melanetkaranesini icraya başlamış olduğundan, bu gizli cemiyete katılan, onlardan medet uman serserilerin, menfaat-i hayalperestanelerinin çeşidinin artması bazılarının Avrupa’ya firar ile istikballerini temine teşebbüs ve muvaffakiyetleri vatanımız için felaket ve çöküşün başlangıcını hazırlamıştır. Bu cemiyetin ve müntesiplerinin ecnebi ülkelere firarlarındaki hastalıklı garaz, zamanımıza dahi bulaşmış ve intikal etmiş tir. Bu kötü siyaset de, asrımız gençlerine bir nümune-i imtisal olmuş, meydana getirdiği zarar devletimizi, milletimizi bugün yaşadığımız pek ağır vartaya sürüklemiştir. Memleketimize dahil olan bu gizli cemiyet, Cennetmekân Sultan 5. Mehmed Murad hanın üç ay üç gün süren saltanat müddetlerinde dahi faaliyetlerini devama imkân bulmuşlardır. Baş tarafta belirttiğimiz gibi şahsi menfaat temini maksadıyla başlamış bulunan bu firar etme modası, Hakan-ı sabık Sultan 2. Abdülhamid’in tahta geçtiği dönemin ilk zamanlarında artarak, İstanbul’da bir takım cemiyetler ve komiteler kurulmuş, bazı üzüntü verici vakalar meydana gelmişti. Genel ahlak üzerinde ise, pek mühim tesirler yaptığı görülmüştü. Bu hal gittikçe de inkişaf etmekte etrafta ufak tefek cemiyetler ve acayip komiteler vücut bulmağa başlamıştı.

Bu cemiyetlerin ortaya çıkması, doğu ve orta doğu dünyasında iktisadi, siyasi menfaatlerini temi ne çalışan bazı devletlerle, Avrupa’dan ülkemize sızan gizli cemiyetler için bir fırsat doğmuş olduğundan, bunun daha büyük ölçüde kurulup yürütülmesi, memleket içinde ihtilâllerin vukua gelmesi, menfaati siyasiyelerinin icabatından bulunduğundan lazım gelen fedakârlıklar, tahrikler ve teşviklerde bulunmaktan çekinmemişlerdir.

Zâten menfaat teminine hazır olan bazı bedbaht hükümetler, Avrupa taklitçiliğinden kendilerini alamamış, lisana aşina münevver, düşünce sahipleri dediğimiz gençlerin zihin ve düşüncelerini karıştırmaya başlayarak İstanbul’da mansub ve mazul, yani vazifeli, vazifesiz memurlar ve hayalperest bazı gençlerle ve mektep talebesinden meydana gelmiş olan “İttihad-ü Terakki Cemi yet-i Osmaniyesi” adı ile bir cemiyet kurmaya muvaffak oldular.

Muhterem okurlarım İttihad ve Terakki partisiyle bağlantılı pek çok hususata yer vermiş olan yazar Mehmet Selahaddin Beyin işaret ettiklerini sizlere zaman zaman duyurmaya gayret edeceğim. Fiemanillah