19 Mayıs 1919, ‘Ya istiklal ya ölüm!’ düşüncesiyle yürütülen Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı olarak tarihe geçen gün...

Atatürk, bağımsızlık ve aydınlanma meşalesini yaktığı bugünü ‘Gençlik ve Spor Bayramı’ olarak Türk gençliğine armağan etmiştir.

19 Mayıs 1919 tarihi, Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihindeki önemli dönüm noktalarından biridir...

Mustafa Kemal’in Samsun’a ayak bastığı gündür bu gün...

Ve bugün ‘Gençlik ve Spor Bayramı’ olarak kutlanmaktadır...

Türk Milleti Birinci Dünya Savaşı sonrasında kötüleşen koşullar içinde kurtuluş çareleri ararken Mustafa Kemal Atatürk’ün ortaya çıkması ve Samsun’a ayak basarak “Kurtuluş” yolunu açması, 16-19 Mayıs 1919 İstanbul’dan başlayan yolculuğu bir kurtuluş dönemini simgeler.

Bu açıdan çok önemlidir...

* * *

Osmanlı’nın kuruluşu ile yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundaki benzerlik dikkatimi çekmiştir öteden beri.

Moğol istilası karşısında harap olan ve işgal edilen Selçuklu Devleti'nin, Anadolu’da parlayan bir yıldıza, Osman Gazi’ye verdiği destek ile işgal altındaki İstanbul’da Sultan Vahideddin’in 30 Nisan 1919’da Mustafa Kemal Paşa’yı Samsun’daki Dokuzuncu Ordu Müfettişliği’ne atamasıyla ilgili emrini birbirine benzetirim hep.

Nasıl ki, Selçuklu Devleti Moğol istilası karşısında işgal edilmişti ve

İslam dünyasının yeni bir lidere ve devlete gereksinimi vardı.

Osmanlı’nın işgal altındaki İstanbul’da da kurtuluş için yeni bir lidere gereksinim vardı, Mustafa Kemal gibi...

Mustafa Kemal Paşa’nın 1919’un Mayıs’ında yaptığı Samsun yolculuğu hakkında bugüne kadar çok şey yazılıp söylendi kuşkusuz.

Türkiye’de bir kesim, Paşa’nın Samsun seyahatini Sultan Vahideddin’in emri ile ve “memleketi kurtarmak” amacı ile yaptığına inanır...

Bir kısım ise bunun böyle olmadığını savlar...

Paşa’nın Samsun yolculuğunu bir “devlet operasyonu” olarak görenlerdenim ben...

Çünkü zamanın padişahı Sultan Vahideddin ile sadrazamı Damad Ferid Paşa hazırlıkların her aşamasında vaziyetten haberdar edilmişler, resmî yazışmalar gizli değil, açıkça yapılmış ve devletin elindeki en rahat gemilerden olan Bandırma vapurunun bu yolculuğa tahsis edildiği belirtilmektedir.

Mustafa Kemal Paşa da Samsun yolculuğundan yıllar sonra, Bandırma Vapuru ile yola çıkmadan önce Yıldız Sarayı’nda Sultan Vahideddin’i ziyarete gittiğini anlatmıştır.

Bu hatıratında görüştüğü Sultan Vahideddin;

‘Şimdi yapacağın hizmet hepsinden önemli olabilir. Paşa, devleti kurtarabilirsin!

Atatürk de ‘Merak buyurmayın efendimiz, görüşünüzü, düşüncenizi anladım. Emriniz olursa hemen hareket edeceğim ve bana emir buyurduklarınızı bir an unutmayacağım.’

Halen Samsun’da bulunan ve ziyarete açık olan Bandırma Vapurunu birkaç yıl önce bir gurup gezisinde görme fırsatı bulmuştum.

Gemi, 1878 yılında İskoçya'nın Glasgow kentinde Mac. Intyre Paisley - Huston and Cardett tersanesinde 21 sıra numarası ile 279 grostonluk yolcu ve yük vapuru olarak inşa edilmiş...

12 Aralık 1891 tarihinde kaza sonucu batmış, aynı yıl içerisinde yüzdürülüp Kymi adı ile İstanbul Rama Derasimo firmasına satılarak İstanbul Limanına kayıt edilmiş...

1894 yılında o zamanki Deniz Yolları İşletmesi anlamına gelen İdare-i Mahsusa'ya nakledilmiş ve Türk bayrağı çekilerek, adı Panderma olarak değiştirilmiş...

28 Ekim 1910 yılında Osmanlı Denizcilik İşletmesi tarafından geminin adı Bandırma olarak değiştirilerek posta vapuru haline getirilmiş...

Atatürk ve silah arkadaşlarının ruhları şad, Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kutlu olsun...