Hava Durumu

ARAP İSYANI VE OSMANLI'NIN ÇÖKÜŞÜ

Yazının Giriş Tarihi: 25.10.2024 22:06
Yazının Güncellenme Tarihi: 25.10.2024 22:06

Osmanlı İmparatorluğu, yüzyıllar boyunca geniş bir Arap nüfusa ev sahipliği yapmış ve büyük bir kısmı Arap Yarımadası, Kuzey Afrika ve Levant olarak bilinen bölgelerde hüküm sürmüştür.

Ancak 19. yüzyılın sonlarından itibaren Osmanlı İmparatorluğu, çeşitli iç ve dış baskılarla zayıflamaya başlamış, özellikle I. Dünya Savaşı (1914-1918) sonrasında Arap toprakları üzerindeki kontrolünü kaybetmiştir.

Osmanlı'dan Kopan Arap Ülkeleri:

Suriye
Suriye, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı'dan ayrılan önemli Arap bölgelerinden biridir. Savaşın ardından Fransız Mandası altına girmiş ve 1946'da bağımsızlığını kazanmıştır.

Lübnan
Lübnan da Suriye gibi Fransız kontrolüne girmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra, 1920'de Fransız mandası altına girmiş ve 1943 yılında bağımsız bir devlet olmuştur.

Irak
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı'dan ayrılan bir diğer önemli Arap bölgesi olan Irak, İngiliz Mandası altına girmiştir. 1921'de bir krallık olarak kurulan Irak, 1932'de bağımsız bir ülke olmuştur.

Ürdün
Osmanlı'dan sonra İngilizlerin kontrolüne geçen bir diğer Arap ülkesi Ürdün’dür. 1921’de İngiliz mandası altında kurulan Transürdün Emirliği, 1946’da bağımsızlık kazanarak Ürdün Haşimi Krallığı adını almıştır.

Filistin
Filistin, Osmanlı'nın ardından İngilizlerin kontrolü altına girmiştir. 1920'de İngiliz Mandası olarak yönetilmeye başlanan Filistin, özellikle 1948'de İsrail'in kurulmasıyla uluslararası çatışmaların merkezinde yer almıştır.

Suudi Arabistan
Osmanlı yönetimi altında çeşitli emirlikler ve kabileler tarafından yönetilen Hicaz ve çevresi, I. Dünya Savaşı sırasında Arap İsyanı ile Osmanlı'dan ayrıldı. 1932 yılında İbn Suud tarafından Suudi Arabistan Krallığı kuruldu.

Mısır
Mısır,19. yüzyılda fiilen Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsız hareket etmeye başlamıştı.

Kavalalı Mehmet Ali Paşa yönetimindeki Mısır, özerk bir yapı kazanmıştı.

Ancak resmî olarak 1914'te, I. Dünya Savaşı sırasında İngilizler tarafından işgal edildi ve Osmanlı egemenliği sona erdi. 1922'de Mısır Krallığı bağımsızlığını ilan etti.

Kuveyt
Kuveyt, Osmanlı İmparatorluğu'nun Basra Vilayeti'ne bağlıydı, ancak 1899'da İngilizlerle yapılan bir anlaşma sonucunda İngiltere'nin himayesi altına girdi. 1961'de bağımsız bir devlet oldu.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
Osmanlı İmparatorluğu'nun denetiminde olmayan bölgelerden biri olan Trucial States, İngilizlerle yapılan anlaşmalar sonucunda koruma altına alınmıştı. 1971'de İngilizler bölgeden çekilince, Birleşik Arap Emirlikleri adı altında bağımsız bir devlet kuruldu.

Katar ve Bahreyn
Katar ve Bahreyn, Osmanlı'nın zayıflama sürecinde İngiliz etkisine giren iki körfez ülkesidir. Bahreyn 1971'de, Katar ise aynı yıl bağımsızlıklarını kazanmışlardır.

1916 yılında gerçekleşen Arap İsyanı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Arap bölgelerindeki hakimiyetini sonlandıran önemli bir olaydır.

İngilizlerin desteğiyle Şerif Hüseyin önderliğinde başlayan isyan, Osmanlı'nın özellikle Hicaz ve Levant üzerindeki kontrolünü kaybetmesine yol açtı.

Savaşın sonunda Osmanlı toprakları üzerinde yeni sınırlar çizildi ve Arap bölgeleri Avrupa'nın mandası altına girdi.

Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde, Arap ülkeleri birer birer imparatorluktan kopmuş ve çoğunluğu I. Dünya Savaşı sonrasında Sykes-Picot Anlaşması ile İngiltere ve Fransa'nın kontrolüne geçmiştir.

Bu ülkeler, 20. yüzyılın ortalarından itibaren bağımsızlıklarını kazanmış ve modern Arap devletleri olarak ortaya çıkmıştır.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar (0)
Yükleniyor..
logo
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.