Peygamberimizin (sav)’den de çevre korunması ile ilgili birkaç hadisi de şöyle sıralayabiliriz.
“Ümmetimin iyi ve kötü amelleri bana arz edildi. İyi ameller arasında, yoldan gelip geçenlere eziyet veren bir şeyi kaldıranlar vardı. Kötü amelleri arasında ise yere gömülmüş tükürük de vardı.”
“Lanet edilen iki şeyden sakının buyurdular. Ashab lanet edilen iki şey nedir? Diye sordular. Hz. Peygamber de “İnsanların gelip geçtikleri yolu ve gölgelendikleri yeri hela olarak kullanmaktır.”
“İnsanlara eziyet veren bir şeyi yoldan kaldırman sadakadır.”
Hz. Peygamber (sav) kuşların yuvalarının bozulmamasını, yumurta ve yavrularının alınmamasını emretmiştir.
Anneleri gördüğü halde, yuvalarından kuş yuvalarını alarak yanına gelen bir kişiye, Hz. Peygamber “Onları aldığın yere götürerek annelerinin bıraktığı şekilde yuvalarına koy” buyurmuştur.
Yine Mekke’nin fethi sırasında İslam ordusu şehre girerken peygamberimiz (SAV) bir köpeğin yavruları ile birlikte yolda yattığını fark edince, ordunun köpek ve yavrularına zarar vermemesi için beklemek amacıyla yanındaki bir askeri görevlendirmiş, o askerde ordunun geçmesi bitinceye kadar zarar gelmesin diye köpek ve yavrularının başında beklemiştir.
Ayrıca Efendimiz (SAV) yaşadıkları şehrin temiz tutulması yönünde emir ve tavsiyelerde bulunmuş, bitki ve hayvanların korunmasına özen göstermiştir. Bu konuda peygamber efendimiz, mescitlerin temiz tutulup, güzel kokularla kokulanmasını, avluların temiz tutulmasını, durgun sulara idrar yapılmamasını ve içme sularının yakın çevresine çöp dökülmemesini, Tirmizi ve vu Buhari de nakledilen hadisi şeriflerde görüyor.
Bu konuda sahabe-i Kiram da şuur sahibi idiler. Hz Ebubekir (RA) ordu komutanı Üsameye (RA) gittiğiniz ve fethettiğiniz yerlerde hurma ağaçlarını sökmeyin yıkmayın, diğer meyve ağaçlarını telef etmeyin, koyun, sığır ve diğer hayvanları, yemenin dışında başka bir amaçla kesmeyin” şeklinde öğütlerde bulunmuştur.
Hz Ömer (RA) Ebu Musa El EşariyiBasraya vali olarak gönderirken görevleri arasında sokakların temiz tutulmasını da saymıştır.
Bu ruh atalarımıza da ilham kaynağı olmuştur. Onlar aldıkları ve bulundukları her yeri, kurdukları şehirleri mamur hale getirmeyi, insanlar için yaşanabilir mekanlar haline getirmeyi ibadet kabul edip çalışmalarını sürdürmüşlerdir.
Fatih Sultan Mehmet Han İstanbul’u fethettikten sonra kendi özel parası ile taşlık mevkiinde 136 adet dükkan satın alarak, insanların yararına vakfetmiştir. Vakıfnamesinde de “Bu gayrimenkullerimden elde olunacak nemalarla (gelirlerle) İstanbul’un her sokağına ikişer kişi maaşlı olarak tayin eyledim. Bunlar ki ellerindeki bir kap içersinde, kireç tozu ve kül olduğu halde, günün belli saatlerinde sokakları gezeler. Bu sokaklara tükürenlerin tükürükleri üzerine kireç tozu dökeler ki yevmiyeleride 20 akçe olsun. Ayrıca 10 cerrah, 10 tabip, ve 3 de yara sarıcı tayin ve nasb eyledim ki, bunlar ki, ayın belli günlerinde İstanbul’a çıkalar, bila istisna her kapıyı vuralar ve o evde hasta olup olmadığını soralar, var ise şifası, yada mümkün ise şifayab olalar. Değilse kendilerinden hiçbir karşılık beklemeden darülacazeye kaldırılarak orada salah bulalar. (İbrahim ÖZDEMİR İslam ve Çevre Sorunları)
Yine kanuni Edirne Subaşısına yazdığı bir emirnamede “ev ve dükkanların çevresinin temiz tutulması, han ve hamam gibi umuma açık yerlerin temizliğine dikkat edilmesi, çevreyi kirleten esnafın artık maddeleri şehir dışındaki boş yerlere taşıması, evlerde çamaşır bulaşık yıkandığında sabunlu suların sokaklara atılmaması, at arabacılarının sokaklara pisleyen atlarının pisliklerini kendilerinin temizlemesini, ve de İstanbul’da kırkçeşme sularını Sarıyer ormanlarından uzun bir isale hattı ile İstanbul’a ileten Mimar Sinan boru hattının her iki tarafından 20 şer arşınlık (toplam 40 arşın) bir mesafe içinde, bina, mandıra, ahır yapımı ve gübre yığılmasını bir ferman ile yasaklatmıştır.
DEVAM EDECEK
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
RECEP ACAR
ÇEVRE ve İMAR İLİŞKİLERİ (4)
Peygamberimizin (sav)’den de çevre korunması ile ilgili birkaç hadisi de şöyle sıralayabiliriz.
“Ümmetimin iyi ve kötü amelleri bana arz edildi. İyi ameller arasında, yoldan gelip geçenlere eziyet veren bir şeyi kaldıranlar vardı. Kötü amelleri arasında ise yere gömülmüş tükürük de vardı.”
“Lanet edilen iki şeyden sakının buyurdular. Ashab lanet edilen iki şey nedir? Diye sordular. Hz. Peygamber de “İnsanların gelip geçtikleri yolu ve gölgelendikleri yeri hela olarak kullanmaktır.”
“İnsanlara eziyet veren bir şeyi yoldan kaldırman sadakadır.”
Hz. Peygamber (sav) kuşların yuvalarının bozulmamasını, yumurta ve yavrularının alınmamasını emretmiştir.
Anneleri gördüğü halde, yuvalarından kuş yuvalarını alarak yanına gelen bir kişiye, Hz. Peygamber “Onları aldığın yere götürerek annelerinin bıraktığı şekilde yuvalarına koy” buyurmuştur.
Yine Mekke’nin fethi sırasında İslam ordusu şehre girerken peygamberimiz (SAV) bir köpeğin yavruları ile birlikte yolda yattığını fark edince, ordunun köpek ve yavrularına zarar vermemesi için beklemek amacıyla yanındaki bir askeri görevlendirmiş, o askerde ordunun geçmesi bitinceye kadar zarar gelmesin diye köpek ve yavrularının başında beklemiştir.
Ayrıca Efendimiz (SAV) yaşadıkları şehrin temiz tutulması yönünde emir ve tavsiyelerde bulunmuş, bitki ve hayvanların korunmasına özen göstermiştir. Bu konuda peygamber efendimiz, mescitlerin temiz tutulup, güzel kokularla kokulanmasını, avluların temiz tutulmasını, durgun sulara idrar yapılmamasını ve içme sularının yakın çevresine çöp dökülmemesini, Tirmizi ve vu Buhari de nakledilen hadisi şeriflerde görüyor.
Bu konuda sahabe-i Kiram da şuur sahibi idiler. Hz Ebubekir (RA) ordu komutanı Üsameye (RA) gittiğiniz ve fethettiğiniz yerlerde hurma ağaçlarını sökmeyin yıkmayın, diğer meyve ağaçlarını telef etmeyin, koyun, sığır ve diğer hayvanları, yemenin dışında başka bir amaçla kesmeyin” şeklinde öğütlerde bulunmuştur.
Hz Ömer (RA) Ebu Musa El EşariyiBasraya vali olarak gönderirken görevleri arasında sokakların temiz tutulmasını da saymıştır.
Bu ruh atalarımıza da ilham kaynağı olmuştur. Onlar aldıkları ve bulundukları her yeri, kurdukları şehirleri mamur hale getirmeyi, insanlar için yaşanabilir mekanlar haline getirmeyi ibadet kabul edip çalışmalarını sürdürmüşlerdir.
Fatih Sultan Mehmet Han İstanbul’u fethettikten sonra kendi özel parası ile taşlık mevkiinde 136 adet dükkan satın alarak, insanların yararına vakfetmiştir. Vakıfnamesinde de “Bu gayrimenkullerimden elde olunacak nemalarla (gelirlerle) İstanbul’un her sokağına ikişer kişi maaşlı olarak tayin eyledim. Bunlar ki ellerindeki bir kap içersinde, kireç tozu ve kül olduğu halde, günün belli saatlerinde sokakları gezeler. Bu sokaklara tükürenlerin tükürükleri üzerine kireç tozu dökeler ki yevmiyeleride 20 akçe olsun. Ayrıca 10 cerrah, 10 tabip, ve 3 de yara sarıcı tayin ve nasb eyledim ki, bunlar ki, ayın belli günlerinde İstanbul’a çıkalar, bila istisna her kapıyı vuralar ve o evde hasta olup olmadığını soralar, var ise şifası, yada mümkün ise şifayab olalar. Değilse kendilerinden hiçbir karşılık beklemeden darülacazeye kaldırılarak orada salah bulalar. (İbrahim ÖZDEMİR İslam ve Çevre Sorunları)
Yine kanuni Edirne Subaşısına yazdığı bir emirnamede “ev ve dükkanların çevresinin temiz tutulması, han ve hamam gibi umuma açık yerlerin temizliğine dikkat edilmesi, çevreyi kirleten esnafın artık maddeleri şehir dışındaki boş yerlere taşıması, evlerde çamaşır bulaşık yıkandığında sabunlu suların sokaklara atılmaması, at arabacılarının sokaklara pisleyen atlarının pisliklerini kendilerinin temizlemesini, ve de İstanbul’da kırkçeşme sularını Sarıyer ormanlarından uzun bir isale hattı ile İstanbul’a ileten Mimar Sinan boru hattının her iki tarafından 20 şer arşınlık (toplam 40 arşın) bir mesafe içinde, bina, mandıra, ahır yapımı ve gübre yığılmasını bir ferman ile yasaklatmıştır.
DEVAM EDECEK